Vətən, torpaq, haqq, ədalət, namus və şərəf naminə şəhid olmaq – Vətənə, torpağa, xalqa, ata və anaya məhəbbət hissinin ecazkar mənasının zənginləşməsidir. Şəhidlik, tarixin və insan ömrünün bir anıdır. İnsan ömür adlanan simfoniyanın son akkordlarını çalıb əbədiyyətə qovuşma anına qədər yüksəlirsə, orada Hörmüzd böyüküyü ilə birləşir. Və elə böyüklüyə hər zaman hörmət və etiram göstərilir.
Vətən sevgisi ana südü ilə axır insanın damarlarına. Güllərin ətrindəki, quşların pıçıltısındakı, çayların şırıltısındakı ecazkarlıq ovsun olub insanın ruhunu tilsimləyir yaşadığı müqəddəs məkana. Sinəsində yetişən nemətlər isə qırılmaz tellərlə insanı torpağa bağlayır. Və bu bağ illər keçdikcə möhkəmlənir, bərkiyir. Beləcə, insan torpaqdan qidalandığ kimi, torpaq da vətən sevdalı bir ər, bir igid böyüdür. Elə o torpaq sevdalı igidlərdən biri də Vüsal Vəliyev idi.
Beləliklə, Alp.az saytı qəhrəmanımız mayor Vüsal Vəliyevin döyüş yolunu vərəqləmək üçün qardaşı, filologiya üzrəfəlsəfə doktoru Elyar İslamoğlu ilə dərdləşməli olduq.
-Elyar müəllim, necəsiniz?
-Qalib ölkənin vətəndaşı necə ola bilərsə, mən də eləyəm.
-Bəli, biz qalib ölkənin vətəndaşlarıyıq – qürurlu, əzəmətli. O ölkənin ki, 44 gün ərzində namərd düşmənə sarsılmaz bir zərbə vurdu. O ölkənin ki, 44 gün ərzində düşmənə vurulan zərbə iləşanlı, şərəfli bir tarix yazdı. Özünüz də gözəl bilirsiniz ki, düz otuz il ərzində namərd düşmən zəbt elədiyi o torpaqlarda keçilməz baryerlər, aşılmaz sədlər qurdular və özlərini inandırdılar ki, Azərbaycan ordusu heç bir zaman bu sədləri aşmaq gücündə deyil və Ohanyan səddi deyilən keçilməz bir mif yaratdılar. Amma yaradılan yeraltı, yerüstü sədlər, betonlaşdırılmış istehkamlar ordumuzun ildırımsürətli hərəkəti qarşısında tab gətirə bilmədi. Ordumuz qısa zaman ərzində əraziləri geri qaytarmağı bacardı. Qürurludur, elə deyilmi, Elyar müəllim?
-Qürurludur, bəli, həm də çox qürurludur. Mən bir şəhid qardaşı olaraq fəxr edirəm ki, bu gün qalib ölkənin vətəndaşıyam. Anam bütün müsahibələrində deyir ki, “mən qürur duyuram,fəxr eləyirəm ki, ölkə başçısının o dəmir yumruğuna mənim oğlum da güc qatıb. O dəmir yumruğa bizim ailəmiz də dəstək verib. Bu həm də bizim ailəmiz üçün ən böyük fəxrdir, qürurdur”. Bu gün bütün şəhid ailələri qürurludur. Bütün şəhid ailələri fəxr edir ki, 30 ildən sonra biz torpaqlarımızın işğaldan azad olmasına nail olmuşuq və bu qələbədə bizim qardaşlarımızın, doğmalarımızın da əməyi olub. Biz ötən 30 il ərzində xarici ölkələrə səyahət edəndə inanıram ki, bizə ikrah hissi ilə baxırdılar. Məğlub bir ölkənin vətəndaşı olduğumuzu üzə vurmasalar da, o hisslər hər birinin gözlərindən oxunurdu. Özümüz də onun utancını yaşayırdıq ki,bizim torpaqlarımız namərd düşmənin caynağındadır hələ. Amma bu gün biz fəxr və qürurla hər yerdə deyirik ki, 44 günərzində qələbə qazandıq, bizim igid və qəhrəman oğullarımız düşmənin layiqli cavabını verdi və bu gündə haqq mübarizəmiz davam edir.
-Həqiqətən də çox haqlısınız, o qəhrəman oğulların sayəsində bu gün sərhədlərimizdə üçrəngli bayrağımız dalğalanır. Bu gün sərhədlərimizi məhz öz əsgərlərimiz qoruyur. Təbii ki, qürurvericidir.
-Bu yaxınlarda bir sorğu keçirilirdi, həqiqətən də o sorğunun nəticələri ilə çox qürur duydum. Həm də ona görə ki, sorğunun nəticələri şəhid qardaşımın növbəti doğum gününə təsadüf etmişdi. Orada çıxışımda da demişəm ki, Azərbaycan yeganə ölkədir ki, 85 faizdən yuxarı əhalisi ölkə üçün, torpaq üçün, Vətən üçün ölümə getməyə, düşmənin başını əzməyə, şəhid olmağa hazır olduğunu o sorğuda qeyd edib. Bu bizim üçün fəxr və qürurdu. Çünki bu cür qorxmaz, igid, cəsarətli oğulları yetişdirən məhz Azərbaycan xalqı ola bilərdi.
-Elyar müəllim, qorxmazlıq, cəsarət, vətənpərvərlik bu xalqın qanındadır. Zaman-zaman, hətta bir qədər də arxaya – tarixin dərin qatlarına baş vursaq görərik ki, cəsur oğulların, sərkərdələrin sayəsində torpaqlarımız hər zaman yağı düşmənlərdən hər zaman qorunub və bu gün də qorunur. Bəzən düşmən toraqlarımızı zəbt etsə belə, bir müddətdən sonra səfərbər olunan xalqımız həqiqətən də düşmənin başını əzməyi bacarıb. 30 ilin dəhşətindən, ağrı-acısından sonra yenə də bu xalq, bu ordu Ali Baş Komandanımız başda olmaqla yenə o dəmir yumruğun sayəsində düşmənin başını əzdi. Və bu gün də düşmən o ağrını öz başında hiss edir. Və bilirlər ki, o yumruq yenidən silkələnsə, artıq Ermənistan adlı bir məmləkətin varlığı sual altına düşəcək. Bunu təkerməni analitikləri deyil, dünya icmalçıları diqqətə çatdırırlar. Bəli, qələbəmizi dəyərləndirmək üçün elə bir ölçü vahidi yoxdur. O sevinci sözlə də ifadə etmək də çətin məsələdir. O sevinci bizə yaşadan oğullardan biri də sizin qardaşınız idi – mayor Vüsal Vəliyev. O Vüsal ki, öz qanı ilə Azərbaycan hərb tarixinin şanlı səhifəsini yazmağı bacardı. Bəlkə Vüsalı oxucularla bir qədər yaxından tanış edək?
-Vüsal Vəliyev 1988-ci ildə Şərurun Dizə kəndində anadan olub və həmin kənddə səkkizinci sinfə qədər təhsil alıb. Uşaqlıqdan qorxmaz, çəsarətli, qoçaq, diribaş olub. Ona görə də dostları arasında böyük hörməti vardı. Hansısa bir dostu çətinliyə düşən kimi ona köməyə çatardı.
O dövrdə kəndimiz ermənilər tərəfindən tez-tez top atəşinə tutulurdu. Vüsalın uşaqlığı da o atəşin sədası altında keçib. O vaxtlar hələ məktəbə getmədiyimiz illərdə də top atəşinin altında mal-qoyun otarırdıq. Yenə də qorxu nə olduğunu anlamırdıq. Öyrəşmişdik, alışmışdıq top səsinə. Baxmayaraq ki, o zaman Vüsalın 5-6 yaşı vardı. Bax o qorxmazlıq, cəsarət sonda onun hərbçi olmağına gətirib çıxartdı. Səkkizinci sinfi bitirəndən sonra gedib ərizə vermiş, hərbçi olmaq istəyini bildirmişdi. Atamgil də onu dəstəklədi. Beləcə, üç il Naxçıvanda H. Əliyev adına hərbi liseyi oxuyandan sonra paytaxtdakı – Ali Hərbi Akademiyanı da bitirdi. İki il təkmilləşdirmə kursu keçəndən sonra isə Xüsusi Təyinatlıların altı aylıq kursunu da uğurla başa vurdu. Təlimin sonuncu həftəsində çiyni sınsa da, heç kimə bildirməmişdi. Ancaq kurs başa çatandan sonra onun ağrılarından xəbər tutdular. O qədər dözümlü idi ki, dəmir kimi möhkəm, polad kimi əyilməz. Ailəmizin ən sevimli fərdi idi.Hansı birimizə kömək lazım olanda hamıdan qabaq Vüsal çatırdı dadımıza. Övladlarımızın doğum günündədə Vüsalın hədiyyəsi birincilik qazanırdı. Hətta tez-tez poçtla pul göndərirdi ki, birdən ehtiyacınız olar. Halbuki dolanışığımız qaydasında idi.Bayramlarda, ailənin əziz günlərində Vüsal həmişə uzaqda olub. Ona görə də ailəmiz üçün həssas bir nöqtəyə çevrilmişdi. Atamın, anamın ürəyinin ən zəif teli idi Vüsal. Ona nəsə olacağından qorxurduq. Çünki Aprel döyüşlərində və ondan əvvəlki lokal döyüşlərdə də iştirak eləmişdi. On altı illik xidmətinin hər dəqiqəsini ön cəbhədə – səngərdə keçirmişdi Vüsal.
-Aprel döyüşlərinə diqqət çəkdiniz. Təbii ki, Aprel döyüşündən sonra Günnüt ətrafında bir günlük uğurlu döyüşümüz oldu. Həmin gün ordumuz 11min hektardan artıq ərazini düşməndən təmizlədi. Hətta həmin gün bir nəfər şəhid verdik. Bir qədər sonra isə hər birimizin şahidlik etdiyimiz Tovuz döyüşləri baş verdi. Bu döyüşlərin hər birində Vüsalın xidmətləri danılmazdır. Və bu döyüşlər Qələbəyə gedən yolun başlanğıcı idi desək yanılmarıq.
-Bəli, həmin ərəfədə Günnüt zəfəri ilə bağlı mətbuatda geniş bir yazı ilə çıxış etdim. O əraziyə bələd olan bir şəxs kimi qeyd etmişdim ki, Arpaçay su dəryaçası artıq ermənilərin atəş nöqtəsindən tamamilə azad olunub, çünki onlar davamlı olaraq Şərur əhalisini dəryaçanı partladaraq suda batırmaqla hədələyirdilər. Üstəgəl həmin dəryaçanın üzərində qurulmuş Su Elektrik Stansiyasını məhv etməklə, Naxçıvanı qaranlığa qərq etmək istəyirdilər. İşğaldan azad olunan ərazilər maldarlıq, əkinçilik, üzümçülük, arıçılıq üçün ən yaralı, münbit torpaqlar idi. Ondan başqa davamlı olaraq, oradan Naxçıvanı və Şərurun bir çox kəndlərini atəş altında saxlaya bilərdilər. Yəni məxfi keçirilən o əməliyyatın nə qədər uğurlu bir addım olduğunu cəmiyyətimiz sonradan başa düşdü. Həmin ərazilərə getmək mənə nəsib oldu, öz gözümlə gördüm ki, biz orada elə strateji yüksəklikləri azad eləmişik ki, erməni kəndləri ayağımızın altında qalır.
-Elyar müəllim, mən belə başa düşdüm ki, həmin o dəryaça ermənilər tərəfindən darmağın edilsə idi, fəlakətin miqyası da böyük olardı.
-Bəli, Şərur rayonunun böyük bir hissəsi suyun altında qalacaqdı. Ən münbit torpaqlar da Arpaçayın sahilindədir, ərazilər də həmin dəryacadan su içir. Mən fürsətdən istifadə eləyib həm Naxçıvanın rəhbərliyinə, həm də ordumuzun komandanlığına öz təşəkkürümü bildirmək istəyirəm ki, qısa zamanda Günnüt zəfərini əldə elədik və bu zəfər bugünkü Qələbəmizə yol açdı. Erməni mətbuatı da, elə siyasi elita da heyrətdə idi ki, qısa bir zamanda o yüksəkliklər Azərbaycan ordusunun əlinə necə keçdi.
-Demək olarmı ki, ordumuzun bu uğurundan nə erməni mətbuatı, nə də erməni hakimiyyəti vaxtında xəbər tuta bilmədi. Yəni ani olaraq baş verən olay sona çatandan bir qədər sonra qəzet manşetlərinə, portallara yol açdı?
-Döyüş planı çox qədər dəqiq və incə hazırlanmışdı, minimum itki ilə böyük əraziləriazad etmək üçün. Ordumuz da əməliyyatı peşəkarlıqla yerinə yetirdi. Az sonra Tovuzda qarşıdurma baş verdi. Həmin gün çox təəssüf ki, cəsarəti ağızlara sığmayan generalımızı – Polad Həşimovu itirdik. Vüsal da bir müddət generalın rəhbərliyi altında xidmət edib. Elə hərbi tərbiyəsinin də əsas hissəsini Həşimovdan alıb. Bu gün fəxrlə hər yerdə deyirəm ki, Polad Həşimov həm də mənim qardaşımın komandiri olub. Hospitalda yaralılarla görüşəndə mənə deyirdilər ki, biz Polad Həşimovdan sonra Vüsala ikinci Polad deyirdik. Vüsal həm də maaşını bizə sərf eləyir, doğum günlərində süfrə açır, çatışmayan əşyalarımızı alırdı. Hər zaman bizimlə bərabər odun doğrayır, hər işdə əl tuturdu.
-Təbii ki Həşimovla çiyin-çiyinə olan ondan ibrət götürəcəkdi.
-Müharibədən bir həftə əvvəl biz Vüsalla görüşmüşdük. Polad Həşimovdan ağız dolusu o qədər danışdı, razılıq elədi ki… Dedi ki, siz hələ onu yaxşı tanımırsınız. İllər keçdikcə o daha yaxından tanınacaq.
-Haqlısınız, heç bu gün də biz Polad Həşimovu kifayət qədər dərk edə bilmirik. Bəlkə də onu daha yaxşı tanımağımız, kəşf etməyimiz üçün bizə neçə-neçə on illər lazım olacaq. İnanıram ki, zaman keçdikcə onun dilə-dodağa sığmayan döyüş yoluna neçə-neçə kitablar bağlanacaq, mahnılar bəstələnəcək. Onun keçdiyi yol Azərbaycan tarixinin ən şərəfli səhifələridir ki, nəsillərin yaddaşından heç vaxt silinməyəcək. Vüsal üçün ən böyük xoşbəxtlik isə döyüşlərin hər birində Polad Həşimovla çiyin-çiyinə olması idi.
-Elyar müəllim, Vüsal Vəliyev qanlı savaşlardan keçə-keçə daha da bərkidi, poladlaşdı. Qəlbindəki torpağa olan sevgisi, yurda olan bağlılığı nifrətə çevrilərək düşmənə tuşlandı. Əks hücum əməliyyatlarının başladığı 27 sentyabr 2020-ci il tarixində ən strateji nöqtə olan Kəlbəcər istiqamətində döyüşlərə qatılanda Vüsal mayor rütbəsində idi. O günləri xatırlamağa çalışaq.
-Sonuncu dəfə Vüsalla sentyabrın 20-də görüşmüşük. Deyə-gülə iki gün bir yerdə qaldıq. Mən indi başa düşürəm ki, Vüsal bizi sağollaşmaq, daha dəqiq desəm, vidalaşmaq üçün çağırıbmış. Baxmayaraq ki, bir həftə sonra müharibə başlayacaqdı. Vüsal bizə heç nə hiss etdirmədi. Həmin gün o qədər mehriban davrandı, o qədər səmimi, gülərüz idi ki… Bizə fərqli-fərqli yeməklər sifariş elədi, hər şeyi öz ürəyincə eləməyə çalışırdı. Hətta arada irad tutdum ki, qarşıda sənin toyun var, indidən bədxərclik eləmə, toy günü çox lazım olacaq. Güldü. Dedi ki, mən istəyirəm hər şey yaxşı olsun. Sonradan başa düşdüm ki, vida görüşü imiş. Çünki bilirdi ki, müharibə varsa qisas da var, ölüm də var, şəhidlik də…
Bu günə qədər heç yerdə açıqlamadığım bir xəbəri sizinlə bölüşmək istəyirəm, Ötərxan müəllim. Bu yaxınlarda Vüsalın döyüş yoldaşlarından biri zəng vurdu, dedi ki, Vüsal haqqındakı bu məlumatı niyə heç yerdə demirsən. Dedim axı məlumatdan mənim xəbərim yoxdur. Dedi ki, döyüşdən qabaq hər kəs özü üçün bir parol seçirdi. Vüsalın seçimi isə “Qisas 44” idi. İndi mənim üçün də maraqlıdır, Vüsal əvvəlcədən necə bilirdi ki, müharibə 44 gün çəkəcək və düşməndən yetərincə qisas alınacaq? – deyib sözünü tamamladı.
Düzü suala cavab verə bilmədim, heyrətdən donmuşdum. Onda anladım ki, uca Rəbbimiz sevdiyi bəndələri vasitəsi ilə bəzi məqamları biz insanlara çatdırır. Və sonda həmin bəndələri öz dərgahına aparır.
Vüsalın həmin döyüş yoldaşını(Elvini) Bakıya dəvət etdim. Həm Vüsalın ətrini ondan almaq üçün, həm də bizim bilmədiyimiz məlumatlardan xəbərdar olmaq üçün.
-Elyar müəllim, inanıram ki, Vüsalın döyüş yolu haqqında neçə-neçə kitablar yazılacaq və o kitablardan birinin də adı “Qisas 44” olacaq.
-Çox təşəkkür edirəm, Ötərxan müəllim. Mən Vüsal haqqında bir kitab hazırlayıram. Amma bu günə qədər kitabın adını dəqiqləşdirə bilməmişdim. Çox sağ olun, təklif sizdən oldu, mütləq kitab “Qisas 44” adı ilə nəşr olunacaq. Bundan əlavə səkkizinci sinif şagirdi Sabrina Gültəkin “Şəhid Vüsalın dastanı” adlı bir poema yazıb. Orada Vüsalın uşaqlığından, döyüş yolundan və ailəsindən söhbət açılır. Hətta Vüsalın doğum günü Şərurda o kitabın təqdimatını da keçirtdik. Bir daha kitabın adının seçilməsində mənə yardımçı olduğunuz üçün sizə təşəkkür edirəm.
-Elyar müəllim, Kəlbəcərdən danışaq, o gün nə baş verdi oralarda?
-Ordumuz 27 sentyabr günü sübh çağında antiterror əməliyyatına başladı. Davamlı olaraq baş verən təxribatların qarşısını almaq üçün ordumuz hazır vəziyyətə gətirilmişdi. Vüsal da həmlə taborunun komandiri kimi tabeliyində olan döyüş yoldaşları ilə (150-200 nəfər) birlikdə ön xətdə idi. Əksəriyyəti zabit və MAXE-lərdən ibarət olan dəstə həm çevikliyi, həm də peşəkarlığı ilə fərqlənirdi. Təəssüf ki, onların döyüşyolundan, sirli qalan döyüş tapşırıqlarından xəbər tutmaq müşkülə dönüb. Bildiyim tək-tək məlumatları da təsadüfən rastlaşdığım silahdaşından almışam. Oktyabrın ikisindən Vüsalla əlaqəmiz tamam kəsilmişdi. Bütün hospitalları, xəstəxanaları gəzib Vüsalı axtarırdım. Onunla döyüşən, yaxud onu tanıyan biri ilə rastlaşanda sevincim yerə-göyə sığmırdı. Baxmayaraq ki, onun itkin düşdüyünü, hətta şəhid olduğunu söyləyənlər də vardı. Amma belə tezliklə həlak olacağına inana bilmirdim. Çünki düşmənə o qədər nifrət bəsləyirdi ki, sanırdım ki, Vüsal İravana qədər irəliləyəcək. Aldığım xəbərlərdə zərrə boyda ümid işığı axtarırdım. Elə bilirdim ki o işıq məni Vüsala qovuşduracaq. Çünki ölüm xəbərini yaxına buraxmırdım. Amma həqiqətən də ondan bir xəbər yox idi. Lampanın yanacağı azalanda işıq zəiflədiyi kimi, ümidsizlik də gözləri korşaldır. Amma mən nikbin idim. Vüsaldan xəbər alacağıma inanırdım.
-Haqlısınız. Həqiqətən də Kəlbəcər istiqamətində çox amansız bir döyüş oldu qısa zaman ərzində. Baxmayaraq ki, orada yeraltı tunellər yox idi, amma hər daş, hər qaya, hər kol, hər ağac keçilməz bir səngər idi.Həm də Kəlbəcər relyefinə görə çox sərt və keçilməz bir yerdir.Orada ağır texnika ilə irəliləmək olduqça çətindir. Ona görə də orada addım-addım, qarış-qarış irəliləyərək Murov kimi keçilməz bir zirvəni fəth eləmək bir qəhrəmanlıq idi.
-Orada yaralılar danışrdı ki, qayalar, daşlar o qədər sərt və kəsici idi ki, qayalarla dırmananda əl-qolumuzu doğrayırdı. Amma buna baxmayaraq onlar irəlilədilər. Ən strateji yüksəklikləri qısa müddət ərzində az itki ilə düşməndən azad elədilər. Ona görə qürurluyam ki, həmin ərazilər Vüsalın komandanlığı altında azad edilmişdi. Çünki o peşəkar döyüşçü idi. Həm Xüsusi Təyinatlıların kursunu keçmişdi, həm də illər ərzində özündən rütbəcə yüksək və daha peşəkar zabitlərdən təcrübə qazanmışdı.
-Murovdan sonra daha bir keçilməz qala vardı – Ömər aşırımı.
-Murov azad edilərkən Vüsal ayağından yaralanmışdı. Hospitala getməyini təklif eləsələr də, o israrla “əgər mən getsəm silahdaşlarım döyüş meydanında tək qalar. Səngər yarası səngərdə sağalmalıdır” demişdi.
Oktyabrın ikisində ən dəhşətli döyüş baş vermiş, hər iki tərəf xeyli canlı qüvvə itirmişdi. Hətta düşmənə o qədər ağır zərbə vurulmuşdu ki, hətta illər uzunu o zərbəni yaddan çıxarmayacaqlar. Düşmən üçün ən təəccüblüsü o idi ki, bizim əsgərlərimiz qolundan, ayağından, sinəsindən ağır yara aldıqdan sonra geri getmək əvəzinə irəli atılır, düşmənin üzərinə yeriyirdi. Bağrı yarılan düşmən hətta ağır texnikanı döyüş bölgəsində qoyub qurtulmağa çalışırdı. O gün Vüsal da neçə-neçə yaralını təhlükəsiz yerə çəkmişdi. Nə yaxşı ki, bu gün onlardan bir neçəsi ilə əlaqə saxlamaq imkanındayam. Hətta təşəkkür üçün bizə gəlirlər, tez-tez zəng vuranlar olur, belə qorxmaz və cəsarətli oğul böyüdən anama təşəkkürlərini əsirgəmirlər.
Döyüş yoldaşlarının dediyinə görə Vüsal hətta snayperlə düşmənin neçə-neçə atəş nöqtələrini susdurub. Zabitlərdən bir danışır ki, döyüşün qızğın vaxtında çiynimə bir əl toxundu. “Qorxma, arxandayam” – dedi. Dedim ki, qorxmuram. Geri çevriləndə komandirim Vüsalı gördüm. Məğrur baxışı ilə hər kəsi irəli haraylayırdı. Düzü,nə qədər qorxmasam da, onun əli çiynimə toxunanda daha da ürəkləndim. Onda bir daha hiss elədim ki, əgər komandir öndə olarsa, heç bir ordu basılmaz.
Ötərxan müəllim, bu gün ordumuz ona görə güclüdür ki, komandir də, general da əsgərlə birgə döyüşdü. Amma ermənilərdə tam əksinə idi. Hətta sosial şəbəkələrdə özləri qeyd edir ki, öncə silahı atıb qaçanlar komandirlər olub. Ona görə də uğursuzluğa düçar oldular.
-Bəli, ordumuzun qarşısında irəliləməyin çətin olduğunu görən zabitlər əsgərləri irəli verərək geri çəkildilər. Əsgərlər də ölümə qucaq açmaqdansa qaçmağı üstüb tutdular.
-Hətta qadınları da irəli vermişdilər, Ötərxan müəllim. Çünki kişilər qaçmaqda idi.
-Elyar müəllim, bu amansız savaşda – Ömər aşırımının, Murovun düşməndən təmizlənməsində itkilərimiz olsa da,ordumuz bizə Qələbə sevinci yaşatdı. Namərd düşməni geri oturtmağı bacardıq, düşmənin artilleriyasını, canlı qüvvəsini darmadağın etməyi biz bacardıq, müzəffər ordumuz bacardı. Qorxmaz və cəsarətli oğullarımız bacardı. Eyni vaxtda Füzuli-Cəbrayıl istiqamətində də şıdırığı döyüş gedirdi. Aldığım məlumata görə mayor Vəliyev həmin istiqamətə yola düşüb. Təəssüflər olsun ki, o, yola düşəndən sonra ailəsi ilə əlaqəsi tamamilə kəsilib.
-Bizim Vüsalla ən son əlaqəmiz az öncə dediyim kimi oktyabrın ikisində olmuşdu. Həmin gün bütün ailə üzvləri ilə tək-tək danışdı, sağollaşdı. Biz hiss elədik ki, Vüsal daha məsuliyyətli bir vəzifənin arxasınca – daha vacib tapşırığı yerinə yetirməyə gedir. Həmin gün hətta nişanlısı ilə də sağollaşdı. O gündən əlaqə tam kəsildi. Sonradan öyrəndim ki, Vüsal telefonlarını döyüş yoldaşlarından birinə verdikdən sonra Xocavənd tərəfə gedib. Əsgər və zabitlərdən onu da öyrəndim ki, Vüsalla Xocavənd və Şuşa ətrafındakı şiddətli döyüşlər zamanı rastlaşıblar.
Valideynlərim çox narahat idi, çünki Vüsalın ən qaynar nöqtədə olduğunu bilirdilər. Amma onlardakı ruh yüksəkliyini sönməyə qoymurdum. Vüsalla əlaqəmiz kəsiləndən sonra anamla danışdım, atamın çox narahat olduğunu dedi. O gün mən onlara yalan danışmalı oldum. Çünki valideynlərimin sağlamlığı təhlükə altına düşə bilərdi. Dedim ki, Vüsaldan narahat olmayın, hər şey yaxşıdır. Tez-tez mənimlə əlaqə saxlayır.
-Amma bu müqəddəs yalandır.
-Təbii ki. Həm də ailədə ruh yüksəkliyini saxlamalıydım. Çünki biz zabit ailəsi, hərbçi ailəsi idik. Digər ailələrin ruhdan düşməməsi üçün biz cəsarətimizi itirməməli idik. Çünki ön cəbhənin irəliləməsi arxa cəbhədən asılıdır. Ona görə də sayuqqanlı olmağa çalışır, valideynlərimi əvvəlki ruhda saxlamağa çalışırdım. Təəssüflər olsun ki, Vüsalla əlaqənin kəsilməyini ailəmizdən yalnız 11 gün gizlədə bildim. Oktyabrın 13-də qonşudakı yas yerində atam qardaşımın itkin düşməsi ilə bağlı məlumat almışdı. Atam bu acı xəbərə tab gətirə bilmədi, yas yerindən evə çatar-çatmaz həyatla vidalaşdı. Əslində, yaxşı bilirdik ki, Vüsalın başına nəsə bir iş gəlsə atam tab gətirməyəcək, az öncə dediyim kimi, Vüsal ailəmizin ən həssas nöqtəsi idi. Ona görə də gizlətməyə çalışırdıq. Amma atamın nə üçün dünyasının dəyişməsindən anamın xəbəri olmadı. “Sağlam insan idi, birdən – birə nə oldu” deyib haray çəksə də əsl səbəbini gizlədə bildik. Bütün qohumlara tapşırdım ki, Vüsalla bağlı anamdan heç nə soruşmasınlar, hətta atamın niyə dünyasını dəyişdiyinin səbəbini də anama deməsinlər. Çünki anamı da itirməkdən qorxurdum.
Anam yalnız Vüsalın cənazəsi evə gələndə bildi ki, Vüsal şəhid olub.
-İtkin ifadəsi dillərə düşsə də Vüsal sağ idi hələ.
-Bəli, sağ idi. Noyabrın 9-da Şuşada şəhid olub Vüsal.
-Yəni Qələbədən bir gün sonra.
-Ermənilər Şuşanın itirilməsi ilə barışa bilmədikləri üçün yenidən Şuşaya hücum etmişdilər. Əks həmlə zamanı Vüsal bir neçə silahdaşı ilə birgə şəhid olmuşdu. Döyüş meşədə baş tutduğundan həmin gün onları çıxarmaq mümkün olmamışdı. Yalnız dekabrın 14-də Vüsalın nəşini Naxçıvana apara bildik.
-Elyar müəllim, aldığım məlumata görə Vüsalı “Vağzalı” sədaları altında qəbir evinə yola salmısınız?
-Bəli, bu anamın istəyi idi. Dedi ki, Vüsal neçə ildir ki, nişanlıdır. Toyunu görmək nəsibim olmadı. Ona görə də “Vağzalı” ilə yola salmalıyıq. Mən həyətə girəndə heyrətdə idim, anam hər tərəfi qırmızıya bələmişdi. Toy üçün aldığımız bəzək əşyaları həmin gün evin, həyətin hər küncünə taxılmışdı. Hətta tabutun keçməsi üçün anam yerə qırmızı xalça salmışdı. O həmin xalça idi ki, ailə üzvlərinin bütün toylarında bəylə gəlin onun üzərindən keçib xoşbəxtliyə qədəm qoyurdular. Bəli Vüsal evimizdən “Vağzalı” sədaları altında çıxdı. Həmin vaxtı çalğıçılara şabaş verdim. Halbuki o şabaş Vüsalın toyu üçün veriləcəkdi, amma qismət belə imiş.
-Vüsaldan geri qalan o kişilik məktəbi, o cəsarət məktəbi və gələcəyimiz üçün örnək olan, ibrət olan o məqamlardan əlavə, onu xatırladan ev muzeyi qaldı. Daha doğrusu, o muzeyi siz yaratdınız.
-Bəli, Vüsal şəhid olandan sonra onun şəxsi əşyalarını və geyimlərini xüsusi hazırladığımız otaqlardan birinə yerləşdirdik. Onun xatirə şəkillərini, ən son istifadə etdiyi şəxsi əşyalarından tutmuş medallarına qədər hamısını o otaqda cəmlədik. Sağlığında “Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 95 illiyi”, “Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 100 illiyi”, “Əfqanıstanda sülhməramlı missiyaya görə” və “Qüsursuz xidmətə görə” 3-cü dərəcəli medalla qiymətləndirilmişdi. Ölümündən sonra isə “Kəlbəcərin azad olunmasına görə”, “Vətən uğrunda”, “İgidliyə görə” medalı və “Azərbaycan bayrağı”ordeni ilə təltif olundu.
Bütün medallar Vüsalın ev muzeyini bəzəyir. Biz də ziyarətə gələnlərə Vüsalın uşaqlığından, döyüş yolundan, Vətənə bağlılığından fəxrlə danışır, əşyalarını, şəkillərini, medallarını nümayiş etdiririk.
-Elyar müəllim, nə yaxşı ki, bu gün sərhədimizdə bayrağımız dalğalanır. Nə yaxşı ki, bu gün öz oğullarımız dayanır torpaqlarımızın keşiyində. Bu gün biz qürurla deyə bilərik ki, azad və bütöv Azərbaycanın vətəndaşıyıq. Və qürurla deyə bilirik ki, bizim Vüsal və Vüsal kimi cəsarətli, qeyrətli, qorxmaz, rəşadətli oğullarımız var. Və onların hər birinin döyüş yolu ibrət, örnək olmaqla yanaşı, həm də hərb tariximizin şanlı səhifəsidir.
-Ötərxan müəllim, sizə çox təşəkkür edirəm ki, şəhid ailələrinin şəhidlik məqamına çatmış övladları, qardaşları haqqında düşüncələrini oxucularla paylaşırsınız. Biz bundan sonra daha da vətənpərvər, daha da igid, daha da mübariz gənclər yetişdirməliyik ki, sözünün kəsərindən, dizinin təpərindən düşmən rahatlıq tapmasın. Həm də ölkəmizin coğrafi mövqeyinə nəzər salanda, tariximizi vərəqləyəndə görürük ki, hər zaman düşmən ölkələrin gözü ölkəmizə dikilib. Ona görə də güclü olmaq üçün vətənpərvər övladlar böyütməliyik. Necə ki, müharibə dövründə ölkə başçısının ətrafında sıx birləşdik, ona dəstək verdik, o dəmir yumruğa güc qatdıq, bundan sonra da o birliyi qoruyub saxlamalıyıq. Bu gün də o dəmir yumruq havadadır. Düşmənin başına hər an enmək üçün fürsət gözləyir. Biz şəhid ailələri, ziyalılar, eləcə də bütün xalqımız ölkə başçısının yanındayıq, o dəmir yumruğaqatılan gücün bir hissəsi də bizik, hər an, hər dəqiqə düşmənin başını əzmək üçün ön cəbhəyə getməyə hazırıq.
Bəli, igid oğulların cəsarəti, qorxmazlığı namərd düşmən üçün keçilməz səngərə döndü. Dəmir yumruqla düşmənin başına elə bir zərbə endirdilər ki, uzun illər keçsə də özlərinə gələ bilməyəcəklər. Beləcə, polad iradəli, dəmir cüssəli, qurd ağızlı azman oğullar şanlı hərb tariximizi yenidən yazdılar. Mayor Vüsal Əliyev Qələbədən cəmi bir gün sonra ali məqama ucalsa da, nə yaxşı ki, Qələbənin sevincini yaşamaq ona nəsib oldu.
Allah xalqımızı və müzəffər ordumuzu qorusun!
Ötərxan Eltac
