Tamamilə fərqli strategiyaya, silahlara malik iki hərbi sistemlə-NATO və Rusiya ordusu ilə Azərbaycanın hərbi təlimləri necə olacaq?
Fevralın 22-də Rusiya ilə imzalanan bəyannamədə 13-cü maddə ekspertlərin diqqətini çəkib. Həmin maddədə deyilir ki, tərəflər Rusiya Federasiyasının və Azərbaycan Respublikasının silahlı qüvvələri arasında əməliyyat və döyüş hazırlığı üzrə birgə tədbirlərin keçirilməsi də daxil olmaqla, qarşılıqlı əməkdaşlığı dərinləşdirəcək, eləcə də ikitərəfli hərbi əməkdaşlığın digər istiqamətlərini inkişaf etdirəcəklər.
Ötən yay Azərbaycanla Türkiyə arasında imzalanmış Şuşa Bəyannaməsində iki ölkənin silahlı qüvvələrinin ən geniş əməkdaşlığı nəzərdə tutulur. Ekspertlərə görə, tamamilə fərqli strategiyaya, silahlara, taktiki hazırlıq planlarına malik iki hərbi sistemlə Azərbaycanın eyni zamanda necə sıx əməkdaşlıq quracağı suallar doğurur.
Ruslan İmamquliyev
Hərbi ekspert Ruslan İmamquliyev Moskva bəyannaməsinin əhəmiyyətindən söz açdı: “Azərbaycanla Türkiyə arasında bütün sahələrdə olduğu kimi, hərbi müstəvidə də əlaqələr uzun illərdən bəri davam etməkdədir. Vətən müharibəsindən sonra imzalanmış olan Şuşa Bəyannaməsi ilə aramızda olan dostluq və ittifaq daha da təkmilləşdi. Bu gün Azərbaycan Respublikası olaraq bir sıra həmsərhəd dövlətlərlə yeni bəyannamələr imzalamış olmağımız, sadəcə, regionda sülhün təminatı adına atılmış addımlardan biridir. Bütün hallarda Rusiya ilə imzalanan müttəfiqlik bəyannaməsi heç bir şəkildə Şuşa Bəyannaməsi ilə müqayisə edilə bilməz. Çünki bu, açıq şəkildə hər iki bəyannamənin müddəalarında görünməkdədir. Təbii ki, çox istərdik uzun illərdən bəri tarixdə olan bir sıra xətalar təlafi edilsin və Rusiya ilə olan münasibətlər Türkiyə ilə olan münasibətlər kimi daha sağlam və səmimiyyət əsasında qurulmuş olsun. Amma mövcud vəziyyətdə bunu demək o qədər də asan olmamaqla yanaşı, o demək deyil ki, Rusiya ilə münasibətlərin tənzimlənməsi istiqamətində addımlar atılmamalıdır. Bu mənada ən son imzalanan bəyannamə regionda və dünyada sülhün təminatı adına strateji əhəmiyyətlidir. Amma bütün hallarda çox daha diqqətli və risklərə hazırlıqlı olmalıyıq”.
Ramil Məmmədli
Xəzər Müdafiə Tədqiqatları Mərkəzinin rəhbəri, hərbi şərhçi Ramil Məmmədli narahat deyil: “Burada hər hansı bir qarşıdurma məqamı yoxdur. Məsələ burasındadır ki, bəli, Azərbaycanla Rusiya arasında imzalanan bu bəyannamə əslində 90-cı illərin əvvəllərində çoxtərəfli imzalanmış kollektiv təhlükəsizlik müqaviləsinin tərkib hissəsidir. Yəni baza olaraq həmin məqam götürülür. Azərbaycan kollektiv təhlükəsizlik müqaviləsi sənədindən irəli Rusiya hərbi, hərbi sənaye və digər sahələrdə əməkdaşlıq həyata keçirir. Bu əməkdaşlığın qarşısının alınması üçün hər hansı bir problem də indiyə qədər yaranmayıb. Hətta 1997-ci ilə qədər Azərbaycan Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının da üzvü olub. Ermənistanla yaranan münaqişənin həll olunmaması səbəbindən oradan çıxıb. Azərbaycan Ordusu NATO və sovet hərbisinin sintezlərini özündə birləşdirə bilir. Ortaq məxrəcə gəlinən bu format ordumuzun inkişafının bir hissəsidir. Belə fikirlər var ki, guya Moskva bəyannaməsi Türkiyə ilə Azərbaycanın münasibətlərində soyuqluq yaradacaq. Xeyr, belə deyil. Çünki 1994-cü ildə Türkiyə ilə strateji əməkdaşlıqla bağlı müqavilə imzalamışıq. Hərbi, siyasi sahədə əməkdaşlıq etmişik. Şuşa Bəyannaməsi bu əməkdaşlığı bir az möhkəmləndirib, gözünə yeni çalarlar qatıb. Azərbaycan çox azsaylı ölkələrdən biridir ki, Türkiyə, Rusiya və İranla, Amerika-NATO ilə normal münasibətlərini qoruyub saxlayıb. Bu münasibətlərin qorunması Azərbaycan üçün çox vacibdir. Hərbçilərimiz sovet və NATO sistemini yaxşı bilirlər. Onun üçün də heç bir narahatlığa əsas yoxdur”.“Yeni Müsavat”
