Rusiya mətbuatı ABŞ kəşfiyyat təyyarəsinin Qara dəniz üzərindəki müəmmalı uçuşu haqqında yazı yayımlayıb. Həmin yazını ixtirarla təqdim edirik.
Qara dəniz üzərində az qala təyyarə qəzasına səbəb olan Bombardier Challenger 650 ARTEMIS təyyarəsi bir neçə ildir ki, ABŞ tərəfindən elektron kəşfiyyat vasitəsi kimi istifadə olunur. Bu barədə “İzvestiya”ya RF Müdafiə Nazirliyindəki mənbələr məlumat verib. Dekabrın 3-də ekipajı qondarma “podratçılardan” ibarət eksperimental kəşfiyyat təyyarəsi “Aeroflot” sərnişin layneri ilə toqquşmadan çətinliklə xilas olub. Bu, NATO qüvvələrinin regionda kəskin fəallaşması fonunda baş verib – Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarovanın sözlərinə görə, ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri və onun müttəfiqlərinin hərəkətləri artıq mülki aviasiya üçün təhlükə yaradır. “İzvestiya”ya müsahibə verən ekspertlərin fikrincə, hazırkı səviyyədə kəşfiyyat aviasiyasının fəaliyyəti uçuşların məhdudlaşdırılmasına səbəb olmamalıdır, lakin gərginliyin daha da artması Qara dəniz üzərində uçuşa qadağan zonaların yaranmasına səbəb ola bilər.
Federal Hava Nəqliyyatı Agentliyinin məlumatına görə, insident dekabrın 3-də səhər saatlarında baş verib. Agentliyin məlumatına görə, CL600 kəşfiyyat təyyarəsi “mülki təyyarələr üçün müəyyən edilmiş marşrutu keçərək 11 000 metr hündürlükdən 9 200 metr yüksəklikdən intensiv enişlə uçuş həyata keçirib”. Ekipaj hava hərəkəti xidmətlərinin müraciətlərinə cavab vermədi və dispetçerlər toqquşma təhlükəsinin qarşısını almaq üçün iki sərnişin təyyarəsinin istiqamətlərini və uçuş səviyyələrini dərhal dəyişməli oldular. Onlardan biri Ben Qurion hava limanından Moskvaya uçan Aeroflot şirkətinin Airbus A330-300, digəri isə Soçidən Skopyeyə (Şimali Makedoniya) uçan Maltanın Bombardier CL650 təyyarəsi olub.
Rusiya Federasiyasının sərhədləri yaxınlığında NATO təyyarələrinin uçuşlarının intensivliyinin artması mülki təyyarələrlə bağlı təhlükəli insidentlər riski yaradır, Federal Hava Nəqliyyatı Agentliyi bildirib. Nazirlik qeyd edib ki, göstərilən qorxular və belə halların tezliyi ilə əlaqədar Rusiya tərəfi diplomatik kanallar vasitəsilə etiraz göndərəcək.
İndi Qara dənizin açıq suları üzərində hava məkanında fəlakətin qarşısı alınıb, lakin bu o demək deyil ki, ABŞ və NATO öz həyatlarını cəzasız olaraq riskə atmağa davam edə bilərlər, dekabrın 5-də Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarova bildirib.
– Bu, hətta soyuq müharibə dövründə belə deyildi. Bu casus təyyarələri mülki uçuş üçün nəzərdə tutulan zolaqlara daxil olub ki, bu da yolverilməzdir. Bunu 4-cü Hərbi Hava Qüvvələri və Hava Hücumundan Müdafiə Ordusunun keçmiş komandiri, FSUE Dövlət ATM Korporasiyasının keçmiş baş direktoru Valeri Qorbenko “İzvestiya”ya bildirib.
– Amerika təyyarəsi özünü hərbi təyyarə kimi aparırdı. O, beynəlxalq magistral yolu keçirdi. Qaydalara görə, o, məsuliyyət zonasında olduğu nəzarət məntəqəsi ilə əlaqə saxlamalı və təhlükəsiz keçə biləcəyi hündürlük, səviyyə tələb etməli idi. Normal mülki təyyarələr bunu edə bilər.
CL600, Kanadanın Bombardier şirkəti tərəfindən istehsal olunan məşhur kommersiya təyyarələri seriyasıdır. Seriyaya təxminən onlarla müxtəlif modifikasiya daxildir və onların arasında ən təkmil olanı 2015-ci ildə ilk uçuşunu həyata keçirən CL650-dir.
Rusiya müdafiə departamentindəki və aviasiya sənayesindəki mənbələrdən “İzvestiya”ya verilən məlumata görə, mülki podratçılarla birlikdə Bombardier Challenger 650 ARTEMIS bir neçə ildir ki, ABŞ tərəfindən elektron kəşfiyyat təyyarəsi kimi istifadə olunur. Redaktorun həmsöhbətləri bildiriblər ki, Rumıniyada yerləşən bu təyyarələr Qara dəniz də daxil olmaqla, müntəzəm olaraq istifadə olunur.
“Aeroflot”un başına gələn əhvalat son illərdə birincidən uzaqdır: 2014-cü ildən sonra NATO kəşfiyyatçıları müntəzəm olaraq Qara dəniz üzərində təhlükəli vəziyyətlər yaradıblar və yaratmaqda davam edirlər,
Onun sözlərinə görə, bu gün havada təhlükəli vəziyyətlər yaradan və beynəlxalq hava hüququnu pozan “tərəfdaşlara” real təsir rıçaqları yoxdur – əlbəttə ki, hava hücumundan müdafiə qüvvələrini saymasaq.
Amerika kəşfiyyat təyyarələrinin Qara dəniz üzərində aktivliyinin artması artıq bir neçə ildir ki, müşahidə olunur, aviasiya eksperti, Aviaport agentliyinin icraçı direktoru Oleq Panteleyev “İzvestiya”ya müsahibəsində təsdiqləyib.
Tərcümə Alp.az
