Rusiya hərbçiləri Ukraynada irəliləyə bilmir, buna görə Kreml “B” planını aktivləşdirir: Dinc əhaliyə qarşı bombardman, Ukraynanın şərqi və Qara dəniz sahillərində müdafiəni yarmaq cəhdi və Ukraynanın mülki və sənaye infrastrukturunun məhv edilməsi. Buna uyğun olaraq Kiyevə də “B” planı lazımdır. Ukraynanın kütləvi şəkildə istifadə edilən və Rusiyanın hava hücumundan müdafiə vasitələri tərəfindən məhv edildikdən sonra bərpa oluna bilən uzun mənzilli hücum zərbə sistemlərinə ehtiyac var.
Ukrayna Rusiyanın hədəflərinə, komanda-nəzarət məntəqələrinə, artilleriya qüvvələrinə, fırlanan və sabit qanadlı hava vasitələrinin yerləşdiyi aerodromlara və maddi-texniki təchizat zəncirlərinə zərbələr endirməklə Rusiya mühasirələrini yarmağa başlaya bilər. Bunun üçün Ukrayna kamikadze PUA-larından istifadə edə bilər.
Kamikadze tipli Pilotsuz Uçan Aparatları (PUA) (bəzən “gəzən sursat” da adlandırılır) Ukraynanın hazırda istifadə etdiyi “Bayraktar TB2” və ya ABŞ-ın MQ-9 “Reaper” kimi təkmil PUA-larından fərqlənir. Belə PUA-lar raketlərdən fərqli olaraq hədəf üzərində bir müddət fırlanır və bəziləri hətta missiya ləğv edildikdən sonra geri qayıda bilir. İsrailin Suriya ilə münaqişələrdə və 2020-ci ildə Ermənistan və Azərbaycan arasında Qarabağda baş verən müharibədə bu PUA-ların istifadəsi onların müasir Hava Hücumundan Müdafiə (HHM) sistemlərinə qarşı döyüş effektivliyini təsdiqləyir.
Daha yüksək intensivlikli kamikadze PUA əməliyyatları Ukraynanın kiber- kəşfiyyat, siqnallar və xüsusi əməliyyat qüvvələrinin birləşmələri kimi göstərilmiş imkanlarını artıra bilər. Rusiyanın mobil döyüş qabiliyyəti azalır. Hələlik NATO Sovet dövründən qalma tank və təyyarələrin göndərilməsi ilə bağlı səylərini azaltmalı, Ukraynanın PUA arsenalını genişləndirməyə kömək etməlidir.
Ukrayna Türkiyə istehsalı “Bayraktar TB2” PUA-larından istifadə edərək taktiki zərbələr endirir, Rusiya texnikalarını məhv edir, artilleriya atəşinin daha dəqiq yerinə yetirilməsinə kömək edir. Rusiya istehsalı zenit-raket kompleksləri bu hava vasitələrinin qarşısını almaqda acizdir. Kiyevin əməliyyatları davam etdirmək üçün onlarla əlavə “Bayraktar TB2” sisteminə ehtiyacı var.
Ancaq “Bayraktar TB2”lər tək başına yetərli deyil. Kiyevə həm də konkret siyasi dövlət məqsədləri olan strateji PUA müharibəsi konsepsiyası lazımdır. Yəməndə yerləşən “Husi” qiyamçılarının Səudiyyə Ərəbistanı və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə qarşı dağıdıcı PUA kampaniyası mümkün bir model təklif edir. İran tərəfindən dəstəklənən husilər hücum edən tərəflərin ön və arxa cəbhələrinə böyük ziyan vurmaq üçün PUA-lardan uğurla istifadə edirlər. 2021-ci ilin dekabr ayına olan məlumata görə, husilər 7 il ərzində Səudiyyə Ərəbistanındakı hədəflərə 850-dən çox PUA ilə atəş açıb. Husilər 2021-ci ilin mart ayında Səudiyyə Ərəbistanın müxtəlif obyektlərinə bir gündə 18 PUA buraxırdı.
Ukrayna qüvvələri, ölkənin yerli texniki təcrübəsini və NATO üzvlərinin əhəmiyyətli maddi dəstəyini nəzərə alaraq, daha təkmil PUA sistemləri ilə daha yüksək davamlı tempdə fəaliyyət göstərə bilər. Birləşmiş Ştatlar artıq 10 və 40 kilometr məsafəyə malik “Switchblade” PUA-ları vəd edib. Bu sistemlər Ukrayna şəhərlərini mühasirəyə alan artilleriya bölmələrini məhv edə bilir. Bu sistemlər Xarkov, Mariupol və ya Odessa ətraflarında olan Ukrayna qüvvələrinə Rusiyanın raket və artilleriya sistemlərinin əksəriyyətini və onların dəstək maşınlarını hələ gəlməmişdən əvvəl vura bilməyə kömək edə bilər. Bu, Ukrayna ordusu üçün kritik yaxın müddətli çağırışdır. Əgər o, bu sistemləri PUA-ların tətbiqi ilə zərərsizləşdirə bilsə, Rusiyanın şəhər mərkəzlərini təhdid etmək qabiliyyəti əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşə bilər.
Müvafiq sensorlar və qabaqcıl döyüş başlıqları ilə Ukraynanın kamikadze PUA-ları bütün Ukrayna ərazisində Rusiya artilleriyasını və zirehli texnikasını, eləcə də təchizat şəbəkələrini, hərbi qərargahları, HHM sistemlərini və bəlkə də Qara dəniz və Azov dənizindəki gəmiləri hədəfə ala bilər. Ukrayna istəsə, aerodromlara, kritik infrastruktura, silah sənayesinə və digər yüksək dəyərli hədəflərə hücum edərək döyüşü Rusiyaya daşıya bilərdi. Belə olan halda Rusiya eskalasiya ilə hədələyəcək və PUA hissələrinin tədarük xətlərinə və montaj sexlərinə qarşı hava hücumlarını artırmağa çalışacaq.
Ukrayna PUA-ları potensial olaraq Rusiya aktivlərini uzun məsafələrdən hədəfə ala bilər. Bunun Rusiyanın hərbi logistika və aviasiya bazasına təsirləri dərin olacaq. Belarusdakı və Rusiyanın qərbindəki aviabazalar zərbə təyyarələri, helikopterlər və hətta A-50 erkən xəbərdarlıq təyyarələrinə ev sahibliyi edir, lakin bu günə qədər çox qısa məsafədə (70 kilometr) bir neçə zərbələr istisna olmaqla, ciddi hücumlar həyata keçirilməyib. Qərbi və mərkəzi Ukraynadakı sığınacaqlardan atılan uzun mənzilli dəqiq PUA dəstələri faktiki olaraq bütün bu obyektlərə çata bilər.
Əgər Ukrayna davamlı olaraq Rusiya hədəflərinə qarşı gündə bir neçə onlarla PUA buraxmaq qabiliyyətinə malik olsa, ciddi nəticələr əldə bilər. Son aylarda Səudiyyə Ərəbistanı ən azı 280 təkmil orta mənzilli hava-hava raketi almağa çalışıb və Husilərin PUA-larını məhv etmək üçün istifadə ediləcək HHM sistemləri əldə edib. Rusiyanın isə PUA müharibəsi qarşısında müdafiə raket ehtiyatlarını bərpa edə biləcək xarici himayədarı yoxdur.Ordu.az
