Yəqin ki, sosial şəbəkələrdə bir çoxunuz Ukrayna xüsusi təyinatlılarının zirehli maşınlardan Rusiyanın zirehli texnikalarına iriçaplı pulemyotlardan atəşə açaraq amansız zərbələr endirməsini əks etdirən videoları görmüsünüz.
Haşiyə: Çeçenistan rəhbəri Ramzan Kadırov Ukraynada qənimət olaraq ələ keçirilmiş və “hədiyyə” olaran ona gətirilmiş bir zirehli avtomobili nümayiş etdirib. Bu, “Novator” markalı avtomobildir. Bu maşınlar haqqında da növbəti yazılarda məlumat verəcəyik.
Düzdür, Ukrayna ordusunun arsenalında zirehli texnika Rusiya ilə müqayisədə o qədər çox deyil. Lakin Ukrayna Milli Qavardiyasının silahlanmasında yer alan “KrAZ- Spartan” avtonom zirehli avtomobilləri dünyanın hərbi ekspertləri tərəfindən yüksək qiymətləndirilir.
Və Rusiyanın nəinki BTR və BMP-ləri, hətta yeni TİGR zirehli maşınları belə “Spartalı”larla müqayisə oluna bilməz.
KrAZ-Spartan Ukrayna Milli Qvardiyası tərəfindən istifadə olunan 4×4 özü idarə olunan zirehli maşındır. O, STREIT Group-un Spartan zirehli personal daşıyıcısının lisenziyalı variantı olan KrAZ Spartan yüngül zirehli maşınına əsaslanır.
“KrAZ-Spartan” avtonom avtomobili “AutoKrAZ” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti tərəfindən “Infocom” şirkəti ilə birgə hazırlanıb, 2016-cı ildə təqdim olunub.
O, 2019-cu ilin dekabrında AutoKrAZ poliqonunda şirkətin KrAZ-6322, KrAZ-Shrek, KrAZ-Fiona və KrAZ-Hulk kimi digər zirehli texnikaları ilə birlikdə Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə nümayiş etdirilib.
KrAZ-Spartan UGV həmçinin 2018-ci ilin may ayında Lvovda keçirilən XI Beynəlxalq Elmi-Texniki Konfransda nümayiş etdirilib. “KrAz Spartan”-ın ortalama qiyməti 260 min ABŞ dollarıdır.
Özünü idarə edən avtomobil yüksək təhlükə zonalarında əməliyyatlar üçün adi pilotlu zirehli texnikaları əvəz etmək üçün tikilib. Döyüş bölgəsinə döyüş sursatı, ərzaq, yanacaq və dərman daşıya bilər, həmçinin yaralı əsgərləri xəstəxanalara daşıya bilər.
Avtonəqliyyat vasitələrinin operatorlarının həyatı üçün yüksək risk ehtiva edən bu əməliyyatlar zamanı hər hansı bir hücum zamanı özünü idarə edən platforma insan həyatı riskinin qarşısını alır.
“KrAZ-Spartan” dizaynı və xüsusiyyətləri
KrAZ Spartan özü idarə olunan avtomobili Ford F-550 pikap şassisinə əsaslanır və bu, daha yüksək yükgötürmə qabiliyyətini və ölkələrarası yaxşı hərəkət qabiliyyətini təklif edir. Avtomobil, həmçinin iki sərnişinin yerləşdirilməsi üçün ekipaj kabinəsinə malik olduğu üçün insan idarəsi üçün də konfiqurasiya edilə bilər.
Arxa tərəfdəki qoşun / yük bölməsi avadanlıq və ya personalın daşınmasına imkan verir. O, riskləri azaltmaq və yüksək təhlükə olan döyüş mühitində taktiki tapşırıqları yerinə yetirən qoşunların həyatını xilas etmək üçün nəzərdə tutulub.
Özünü idarə edən avtomobilin uzunluğu 6 m, eni 2.44 m və hündürlüyü 2.4 m, ümumi çəkisi isə 8800 kq-dır. Avtomobilin göyərtəsindəki standart avadanlıq və sistemlərə bucurqad, işıqlandırma sistemi, kondisioner/istilik sistemi və ehtiyat təkər daxildir.
“KrAZ-Spartan” göyərtəsində sensorlar
“KrAZ-Spartan”-da yerli olaraq hazırlanmış “Pilotdrive” sistemi ətraf ərazini aşkar etmək üçün bir sıra xüsusi sensorları birləşdirir.
Sensorlar dəstinə avtomatik hədəf təyin etmə və əldə etmə qabiliyyətinə malik infraqırmızı kamera, 360° baxış sahəsi olan videokamera, maneələrin aşkarlanması üçün ön və arxa radarlar, məsafə ölçən cihaz, aşkarlama diapazonu 18 m olan kapasitiv sensor və siqnalizasiya sistemi daxildir.
Pilotdrive sistemi avtomobilə yolun enini ölçməyə və marşrutdakı maneələri aşkar etməyə imkan verir. Təhlil və qərar sistemi tez cavab verir və maneələrdən dərhal qaçmaq üçün avtomobili xəbərdar edir.
Əmr və nəzarət
KrAZ-Spartan avtonom avtomobili planşet, ağıllı əlcək və ya operator idarəetmə stansiyası ilə idarə olunur. Real vaxt rejimində məlumat idarəetmə stansiyası və avtomobil arasında, 10km-dən 50km-ə qədər olan Wi-Fi / Wimax simsiz şəbəkələri vasitəsilə ötürülür.
Avtomobil həmçinin SmartDrive, Teach-inDrive və Evə qayıtma rejimlərini təklif edən aparat və proqram təminatı dəstini birləşdirir. SmartDrive rejimində avtomobil operator tərəfindən əvvəlcədən təyin edilmiş yolu izləyir, Teach-inDrive rejimi isə avtomobilə təyin edilmiş marşrutun təfərrüatlarını saxlamağa imkan verir. Yol koordinatları GPS peyklərindən ötürülür.
Dayanma, avtopilot və evə qayıtma daxil olmaqla ilkin idarəetmə funksiyaları pilotsuz nəqliyyat vasitəsi ilə əlaqənin kəsilməsi halında operatora uyğun rejimi seçməyə imkan verir.
Silahlanma və özünümüdafiə
“Spartalı” özü idarə olunan avtomobil 12,7 mm-lik pulemyot və ya 40 mm-lik avtomatik qumbaraatan quraşdırılan uzaqdan idarə olunan silah stansiyası ilə silahlana bilər. CEN Level BR6 qorunmasını təklif edir.
Avtomobilin gövdəsi istənilən bucaqdan çoxsaylı 7,62 mm-lik hücum tüfənginin mərmilərinə müqavimət göstərmək üçün nəzərdə tutulub, avtomobilin alt hissəsi isə iki DM51 yüksək partlayıcı parçalanma əl qumbarasının partlamasına tab gətirə bilir.
Mühərrik və performans
Avtonom avtomobil altı pilləli avtomatik transmissiya ilə birləşdirilmiş, 300 at gücünə malik Ford 6.7l V8 turbomühərrikli dizel mühərriki ilə təchiz edilib.
İşlənmiş təkərlərlə təchiz edilmiş KrAZ-Spartan 110 km/saat maksimum sürətə malikdir və maksimum 800 km məsafəni qət edə bilir. O, 0,5 m şaquli pilləni keçmək qabiliyyətinə malikdir və maksimum 1,2 m dərinliyi keçə bilir. Avtomobilin qradiyenti və yan yamacları müvafiq olaraq 60% və 35% təşkil edir.
Hazırladı: Rüfət Əhmədzadə
Alp.Az
