“Qorxunc türk” ləqəbli Osmanlı pəhləvanı Yusuf İsmayıl və ya Koca Yusuf.
O, 1857-ci ildə indi Bolqarıstan ərazisində yerləşən Karalar (Çerna) kəndində dünyaya gəlib. Onun idman həyatı xeyli gec başlayıb. 28 yaşında Kırkpinar yağlı güləş turnirinin qalibi olub. Bundan sonra güləşdiyi hər kəsə qalib gəlib.
Yusuf 1890-cı illərin ortalarında Avropaya gedir. Üç il müddətində qarşısına çıxanın kürəyini yerə vurur və “Qorxunc türk” ünvanını qazanır.
1898-ci ildə ABŞ-a yola düşür və burada da hamıya qalib gəlir. Yalnız Ernest Roberlə qarşılaşmada rəqibi döşəkdən itələyib başı üstdə 1,5 metr aşağıda yerləşən döşəməyə yıxır. Rober huşunu itirir. Hakim Yusufa yolverilməz fəndinə görə məğlubiyyət verir. İki idmançı arasında təkrar qarşılaşma əvvəlcə güləşçilərin, sonra məşqçilərin, axırda da tamaşaçıların dava-dalaşı üzündən baş tutmur.
Qorxunc türk 1898-ci il iyulun 2-də Nyu York limanında “La Burqon” gəmisinə minərək Avropaya yola düşür. Gəmi naməlum səbəblərdən öz marşrutundan 160 mil şimalda, Avropadan Amerikaya gedən gəmilər üçün nəzərdə tutulan koridorda peyda olur. İyulun 4-də səhər saatlarında sıx dumanda üzbəüz gələn gəmi ilə toqquşur.
Sonralar “Titanık”lə olduğu kimi “La Burqon”un da aldığı zərbə sürüşkən olur. Gəminin sağ tərəfi xeyli cırılır və o, sürətlə batmağa başlayır. Göyərtədə olan 725 nəfərdən 561-i həlak olur.
Həlak olanlar arasında Koca Yusuf da vardı. Deyilənlərə görə, o, Amerikada qazandığı 5 min qızıl dolları qurşağında gəzdirirdi, buna görə də dərhal suyun dibinə getdi.
Yadigar Sadıqlı
