Alp.Az oxuculara Polşanın tanınmış hərbi-siyasi analitik portalı olan Defence24.Pl saytının məqaləsini təqdim edir:
Rusiya bir çox cəbhələrdə fəaldır. Şübhə yoxdur ki, o, güc proyeksiyasına ehtiyac duyulan bölgələrdə qoşunların dəyişdirilməsi və doldurulması taktikasından istifadə edir.
Belarus-Rusiya təlimləri, ardınca Ukraynaya hücum, Şərqi Avropanın indi ən vacib olduğunu nümayiş etdirdi. Bununla yanaşı, Moskva Suriyadakı hərbi bazalarını daim genişləndirir, mütəmadi olaraq patrul xidməti həyata keçirir və orada onun rolu şəksizləşib. Hazırda o, Yaxın Şərqdəki mövcudluğundan bir neçə yüz min əsgərini Ukraynaya köçürmək üçün istifadə edə bilər.
Suriya 2011-ci ilin martından bəri davam edən uzun sürən vətəndaş müharibəsi nəticəsində yaranan böhranla üzləşib. Əsas səbəb hökuməti demokratik və iqtisadi islahatlar aparmağa çağıran bir sıra etiraz aksiyaları olub. Nümayişlər tez və qəddarlıqla yatırıldı, nümayişçilər ekstremizmə və dövlət çevrilişinə təhrik etməkdə ittiham edildi.
Dəməşqin Moskva və Tehranla tərəfdaşlığı Suriyaya BMT Təhlükəsizlik Şurasının sanksiyalarından yayınmağa imkan verdi. Rusiya ordusu açıq şəkildə Suriyada vətəndaş müharibəsində iştirak edib, ilk növbədə hava qüvvələri bölmələrinə dəstək verib. Rusiyanın Suriya vətəndaş müharibəsinə birbaşa müdaxiləsinin əsas məqsədi regionda strateji əhəmiyyətli tərəfdaşın vəziyyətini sabitləşdirmək və ABŞ-ın Bəşər Əsəd rejimini devirməsinin və onun yerinə qərbyönlü hökumətin gəlməsinin qarşısını almaq olub.
Ruslar onu da bilirlər ki, Suriyada rejimin bərpasında iştirak Fars körfəzindən olan investorlarla, xüsusilə enerji sektorunda iqtisadi əməkdaşlığın dərinləşməsi ilə nəticələnə bilər. Üstəlik, Yaxın Şərqdəki mövcudluq ruslara Aralıq dənizində fəaliyyət göstərən bölmələrini hava ilə təmin etməyə imkan verir. Rusiyanın Suriya ərazisində bir-birinə yaxın iki aktiv hərbi bazası, həmçinin daha iki hava limanı var.
Humaymim aviabazası hazırda rusların istifadə etdiyi Suriya hava bazasıdır. 2017-ci ilin sonunda Rusiya Humaymim bazasını Suriyada yerləşən daimi hərbi kontingentinin bir hissəsinə çevirmək qərarına gəlib. Həmin vaxt uçuş-enmə zolaqları və infrastruktur genişləndirilmişdi. O, Rusiyanın S-400 “Triumf” raket kompleksləri və “Panctsir-S1” zenit-artilleriya və raket sistemləri ilə düşmənin hava zərbələrindən qorunur. Rusiya çoxməqsədli qırıcıları, o cümlədən Su-35, Su-33 və MiG-29-lar yerləşir. Ruslar Suriya və Aralıq dənizi üzərindəki hava məkanına nəzarət edir. Bundan əlavə, onlar Suriya-Türkiyə sərhədində daim patrul həyata keçirir.
Suriya-Livan sərhədindən təxminən 25 km şimalda, Aralıq dənizində liman şəhəri olan Tartusda dəniz logistika mərkəzi. 1971-ci ildən bu liman Rusiya Hərbi Dəniz Qüvvələrinin bazası olub və indi yeni müqaviləyə əsasən Rusiya Federasiyasının istifadəsindədir. Aralıq dənizindəki Hərbi Dəniz Əməliyyat Bölməsi Tartus dəniz limanında təchiz edilərkən Humayim aviabazasının təhlükəsizliyini təmin edir.
Baza ekipajında təxminən 2000 nəfər var. rus əsgərləri. 2016-cı ildən bəri o, ardıcıl olaraq modernləşdirilib və Rusiyanın S-300 və S-400 zenit-raket komplekslərini, həmçinin P-800 Oniks gəmi əleyhinə raket komplekslərini dəstəkləyən dəniz bazasına çevrilib.
2017-ci ildə Tartus limanı ərazisində Rusiya Federasiyasının Hərbi Dəniz Logistika Mərkəzinin ərazisinin genişləndirilməsi və Rusiya hərbi gəmilərinin Suriya Ərəb Respublikasının ərazi dənizinə, daxili sularına və limanlarına qaytarılmasına dair saziş imzalanıb.
Rusların icarəyə götürdüyü iki hərbi baza ilə yanaşı, 2015-ci ildən bəri vaxtaşırı Rusiya qoşunlarının, yəni Əl-Şeyrat və Əl-Tiyas tərəfindən istifadə edilən Suriya hərbi hava limanlarını da qeyd etmək lazımdır. Hər iki hava limanı Hims şəhərinin ətrafında yerləşir. Rusiya Federasiyası Hava-Kosmik Qüvvələrinin Aviasiya Qrupu bazalardan tranzit və təchizat məntəqələri kimi istifadə edir.
HƏMÇİNƏ OXUYUN
85 faiz Rusiya Suriyada “təlim keçmiş” komandirlər
Suriyadakı bazalar böyük maliyyə xərclərinə baxmayaraq, öz qoşunlarını təkcə Afrika və Yaxın Şərqə deyil, həm də Avropaya köçürmək üçün ideal nöqtələrdir. Əgər Rusiya silahlarından istifadə Suriya ordusunun mövqelərini əhəmiyyətli dərəcədə gücləndiribsə, bu, digər ölkələrə aydın siqnaldır ki, Rusiya Federasiyası regiondakı uğursuz dövlətlərdən hər hansı birinin hərbi əməliyyatları vasitəsilə avtoritar hökuməti saxlamaq imkanına malik olacaq. .
Rusiya artıq Suriyada 14 işə götürmə mərkəzi açıb və ən çox Yaxın Şərq könüllüləri Hələb, Dəməşq, Həma, Ər-Raqqa və Deyr əz-Zora gəlib. Kremlin əsas məqsədi Ukrayna ilə müharibəyə minlərlə döyüşçü cəlb etməkdir. İndiyədək 20 mindən çox insan müraciət edib. Onlara ayda 300-600 dollar arasında təklif olunur. Liviyada oxşar fəaliyyətlər və açıq işə qəbul haqqında məlumatlar da var. Bundan əlavə, rus muzdlularının Afrikaya cəlb edilməsi, məsələn, Estoniya və Rumıniyada çox iştirak edən və həmçinin müntəzəm olaraq hava patrulları həyata keçirən Fransanın (bir neçə ildir Saheldə mövcuddur) diqqətini yayındırmaq üçün istifadə edilə bilər.
Tezliklə məlum ola bilər ki, Rusiya bütün xarici hərbi bazalarından Ukraynaya getmək istəyən adamları cəlb etmək üçün istifadə etməyə başlayacaq. Belə olan halda təkcə Suriyadan deyil, Dnestryanı, Cənubi Osetiya, Abxaziya, Ermənistan, Qazaxıstan, Tacikistan və Qırğızıstandan da qoşunlar və könüllülər cəlb olunacaq.
Bazaların daha da genişləndirilməsi Rusiyaya öz prioritet qısamüddətli məqsədlərinə, yəni Amerikanın müdaxiləsini əngəlləməyə və Əsəd rejiminə vətəndaş müharibəsinin əlverişli həlli üçün şərait yaratmağa imkan verir. Suriyanın coğrafi mövqeyi Aralıq dənizi regionunda fəaliyyət göstərməyə, Afrikaya, indi isə hətta Avropaya qoşun yeritməyə imkan verir. Kiyevi fəth etməkdə indiki çətinliklərlə Kremlin beynəlxalq arenada hərbi uğurlarını şişirtməsi imperativdir və Yaxın Şərq buna imkan verir. Xülasə: Suriya Rusiyanın xarici təsirini gücləndirmək və ondan hərbi baza kimi istifadə etmək strategiyasına mükəmməl uyğun gəlir.
Tərcümə: Rüfət Əhmədzadə
