ABŞ-ın populyar “Wall Street Journal” nəşri Səudiyyə Ərəbistanının Çinə nefti dollar əvəzinə yuana satmağa başlayacağını bildirib.
Alp.Az xəbər verir ki, məqalədə bu hal Vaşinqton üçün itki kimi qiymətləndirrilib: “Bu, Bayden administrasiyasının strateji əhəmiyyətli müttəfiqinə etinasızlıq göstərməsi səbəbindən Birləşmiş Ştatların çəkə biləcəyi başqa bir itkidir – potensial əhəmiyyətli itkidir.
Səudiyyə Ərəbistanı ilə Çin arasında neft satışı ilə bağlı mümkün razılaşmanın təfərrüatları məlum deyil. Tərəflər uzun illərdir ki, neftin bir hissəsini yuanla satmaq üçün danışıqlar aparır və bu, heç vaxt baş tutmaya bilər. Qlobal neft ticarətinin təqribən 80%-i ABŞ dollarındadır, yuan ehtiyat valyuta kimi sərbəst konvertasiya olunmur və Səudiyyə Ərəbistanının pul vahidi riyal da dollara bağlanıb.
Bununla belə, hər iki tərəfin yuana keçməkdə maraqlı olduğu haqda xəbərlər yayılıb və danışıqların bərpası xəbəri həyəcan təbili çalır. 1974-cü ildə Səudiyyə Ərəbistanı Vaşinqtonun təhlükəsizlik zəmanəti müqabilində neft ticarətini yalnız dollarla aparacağına söz verdi. Bayden administrasiyası bu razılaşmaları hər addımda pozurdu və görünür, səudiyyəlilər bundan bezmişdilər.
Administrasiyanın ilk xarici siyasət addımlarından biri Səudiyyə Ərəbistanının Yəməndə İranın dəstəklədiyi husilərə qarşı müharibəsinə dəstəyi dayandırmaq olub. ABŞ husiləri də terror təşkilatları siyahısından çıxarıb. Ağ Ev daha sonra Ər-Riyada planlaşdırılan silah satışını təxirə salmaqla, təhlükəsizlik sahəsində “sillə” vurmuşdu oldu. Bu məsələ yalnız keçən ilin sonunda həll edildi.
Husilər Səudiyyə Ərəbistanı və onun müttəfiqi Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin neft yataqlarına və şəhərlərinə pilotsuz təyyarələr və raketlər göndərərək, “hədiyyəyə görə” Baydenə təşəkkür ediblər. Bundan əlavə, səudiyyəlilər Baydenin Tehran öz nüvə bombasını əldə edənə qədər Səudiyyə Ərəbistanına qarşı vəkil müharibələrini maliyyələşdirmək üçün İranı təmin edəcək yeni sazişlə bağlı danışıqlarını dəhşət içində izləyirlər.
Bayden və müşavirləri iddia edirlər ki, hər şey insan hüquqlarının qorunması zərurəti ilə bağlıdır. Onlar təkəbbürlə 2018-ci ildə jurnalist Camal Qaşıqçının Ər-Riyad tərəfindən təşkil edilmiş sui-qəsdi xatırladırlar. ABŞ dövlət katibi Entoni Blinken də Vaşinqtonun husiləri artıq terrorçu hesab etmədiyini açıqlayarkən humanitar narahatlıqlara istinad edib.
Qaşıqçının qətli dəhşətli bir hərəkət idi və Yəmənin vəziyyətini çıxılmaz adlandırmaq olar, lakin Səudiyyə vəliəhdi Məhəmməd bin Salman hələ də ölkəsində liberallaşmaq üçün addımlar atır. Üstəlik, ABŞ-ın bu çətin regionda saxlaya biləcəyi bütün dostlara ehtiyacı var. Bayden administrasiyasındakı yüksək əxlaqlı beynəlmiləlçilər səhvən Amerika kimi güclərin yalnız əxlaqi cəhətdən düzgün müttəfiqlərlə işləmək lüksünə sahib olduğuna inanırlar.
İndi səudiyyəlilər ABŞ-a arxalanmamalı olduqlarını başa düşdükləri üçün mövqelərinə yenidən baxırlar. Onlar Bayden administrasiyasının düşmənçiliyini və qoşunların Əfqanıstandan dəhşətli şəkildə çıxarılmasını gördülər. Vəliəhd, Baydenin neft hasilatını artırmaq çağırışlarını rədd etdi və əgər xəbərlərə inanılırsa, o, hətta ABŞ prezidentinin telefon zəngindən imtina edib”.
Tərcümə: Rüfət
Alp.Az
