Türkiyənin Antalya şəhərində Rusiya, Ukrayna və Türkiyə xarici işlər nazirlərinin görüşü əslində elə gözlənildiyi kimi də yekunlaşdı. Türkiyənin vasitəçiliyi ilə keçirilən Sergey Lavrovla Dimitro Kuleba arasındakı görüşdə müharibənin dayandırılması istiqamətində hər hansı bir irəliləyişə nail olunmadı. Kuleba əslində bu görüşə təsbehlə gəlməsi onun danışıqlarda geri addım atmayacaqları, diqtə edən tərəf qismində çıxış edəcəklərindən xəbər verirdi.
Müqayisə etsək heç Lavrovun da Antalyaya ukraynalı həmkarı Dmitri Kuleba ilə hər hansı razılaşma əldə etməyə gəlməyəcəyini təxmin etmək olardı. Sadəcə, Kreml rəhbəri Ankaraya “yox” deməmək üçün nazirini Antalyaya göndərdi. Dünənki görüşə kimi də Rusiyanın Ukraynadan geri çəkilmək fikrində olmadığı səsləndirilən bəyanatlardan, verilən qərarlardan açıq-aydın görünürdü. Tərəflərdən birinin müharibəni dayandırmaq niyyəti yoxdursa, bu o deməkdir ki, danışıqlar nəticə verməyəcək. Və nəzərə alsaq ki, müharibə Ukrayna ərazisində gedir, eyni zamanda Kiyev geri addım atmayacağını hər gün xatırladır, o zaman bu xəmirin daha çox su aparacağını düşünmək olar.
Xüsusilə, Rusiyanın müharibəni dayandırmaq üçün Ukrayna qarşısında qaldırdığı 6 şərt (1. NATO-ya üzvlükdən imtina, Ukraynanın neytral statusu; 2. Rus dili Ukraynada ikinci dövlət dili olmalıdır. Onu məhdudlaşdıran bütün qanunlar ləğv edilməlidir; 3. Krımın Rusiya ərazisi kimi tanınması; 4. Qondarma DXR və LXR-in, regionların (hazırda Ukraynanın nəzarətində olan ərazilər də daxil olmaqla) inzibati sərhədləri daxilində müstəqilliklərinin Ukrayna tərəfindən tanınması; 5. “Denasifikasiya”. Ultra-millətçi, nasist və neonasist partiyaların və ictimai təşkilatların fəaliyyətinin qadağan edilməsi, nasistlərin və neonasistlərin tərənnümü ilə bağlı mövcud qanunların ləğv olunması; 6. “Ukraynanın demilitarizasiyası”. İstənilən halda istənilən növ hücum silahlarından tamamilə imtina – red) savaşın bu yaxın zamanlarda bitmə ehtimalını sıfra endirir. Şərtlərə nəzər saldıqda aydən görünür ki, Kiyevin razılaşması Ukrayna adlı dövlətin bundan sonra mövcudluğu məsələsini, nəinki siyasi, eləcə də dünyanın coğrafi xəritəsindən yox olması məsələsini aktuallaşdırır.
Deyilənlərin təsdiqi kimi Ukrayna XİN rəhbərinin 6 şərtlə bağlı fikirlərinə nəzər salmaq kifayətdir: Lavrovun tələblərinə münasibət bildirən Kuleba bunu Ukrayna üçün kapitulyasiya siyahısına bənzədib. Bəli, bu siyahını masada Ukrayna qarşısına qoymazdan əvvəl Moskva yaxşı bilirdi ki, Kiyev razılıq verməyəcək. Deyildiyi kimi, Rusiya sadəcə Ankaraya və dünyaya nümayiş etdirməyə çalışdı ki, biz də müharibəni dayandırmaq istəyirik, biz də günahsız insanların ölümünə qarşıyıq, bu savaş bizə lazım deyil.
Rusiya XİN rəhbərinin üçtərəfli görüşdən sonra mətbuat konfransında səsləndirdiyi fikirlər isə xüsusilə bu müharibənin gələcəyi ilə bağlı proqnozları müəyyən etmək baxımından önəmli idi. Lavrov “İndi, əlbəttə, Qərbin bizim hərəkətlərimizə çılğın reaksiyası Rusiyanın dünyanın siyasi xəritəsində qalmaq uğrunda verdiyi döyüşün həyati yox, ölümünə olduğunu göstərir” deməklə, Ukraynadan ordusunun bu zamandan sonra hər hansı bir “nəticə” əldə etmədən geri çəkilməsinin Rusiya üçün çöküş, son olacağına işarə edib. Kreml nazirinin bu açıqlmasında o da açıq şəkildə qeyd edilir ki, Rusiya indi tək Ukrayna ilə yox, Qərblə, ABŞ-la bir savaş içərisindədir, atacağı geri addım Rusiyanın dünyanın siyasi spektrından çıxması, qüdrətinin itməsi ilə nəticələnə bilər. Artıq savaşa ölüm-qalım nəzəri ilə yanaşan Rusiyanın geri addım atacağı bu saatdan sonra mümkünsüz kimi görünür.
Amma heç Ukrayna da dayanmaq fikrində deyil. Rəsmi Kiyev ordusunun gücünə güc qatmaq, Rusiyaya daha güclü şəkildə müqavimət göstərmək məqsədilə günü 2 min dollara muzdlu döyüşçülər axtardığını açıqladı. Beynəlmiləl legionun yaradıldığı, dünyanın dörd bir yanından təcrübəli keçmiş hərbiçilərin Rusiyaya qarşı Ukraynanın tərkibində döyüşmək üçün bura axın etməsi azmış kimi, Kiyevin belə bir qərar alması görünür müharibənin taleyini daha tez bir zamanda həll etmək üçün atılan addımdan başqa bir şey deyil. Buradan yenuidən belə bir nəticə çıxır ki, Ankaranın vasitəçilik cəhdindən imtina etməməklə Rusiyaya “dialoqa hazırıq, təslim olmağa yox” mesajı verdi.
Bəlkə də rəsmi Moskva da artıq hazırki vəziyyətdən geri dönüşün Rusiya üçün fiaskoya bərabər olacağını anladığına görə Ankaraya bu şərtlərlə getdi. Ehtimal edilə bilər ki, Rusiya ona hər gün milyarlarla dollar zərər bahasına başa gələn savaşı dayandırmaq üçün Ukraynadan heç olmasa nəsə almaq məqsədilə daha çox tələb irəli sürmək fikrində idi.
Döyüş meydanındakı vəziyyətə də nəzər salsaq görərik ki, getdikcə dəngələr də Ukraynanın leyhinə dəyişir. Müharibə daha bir həftə davam edərsə, beynəlxalq sanksiyalar girdabında tarixinin ən ağır iqtisadi tənəzzül mərhələsinə daxil olan Rusiya üçün istər hərb meydanında, istərsə də masa arxasında vəziyyətin necə nəticələnəcəyini ehtimal etmək əslində çətin deyil. Çünki təkcə ötən gün Kiyev istiqamətində Ukrayna Silahlı Qüvvələri “Bayraktar”larla dəqiq zərbələr endirməklə Rusiyaya məxsus böyük tank karvanının sonuncusuna kimi məhv edilməsi kadrları, həmin əməliyyat zamanı rus hərbiçilərinin səs yazıları, eyni gündə Ukrayna ordusunun “İsgəndər M”-in və digər HHM sistemlərinin vurulduğu görüntüləri müharibənin davamında Rusiyanın daha çox texnika və şəxsi heyyət itkisi vərəcəyinin növbəti siqnalları ola bilər. Vəziyyət bu cür davam edərsə, təbii ki, Rusiya hərbi-siyasi rəhbərliyinin dediklərini blefdən başqa bir şey adlandıra bilmərik.
Qarabağdan gedən rus sülhməramlıların Ukraynada əsir düşdüyü xəbərinə istinad etsək, onların Rusiya silahlı qüvvələrinin ən elit, ən peşəkar hərbiçilər olduğunu da hesaba qatsaq, o zaman Rusiya-Ukrayna cəbhəsindəki vəziyyətin artıq Moskva üçün arzuolunmaz məcraya daxil olduğundan xəbər verir. Kreml bu məsələni ciddiyə almazsa, Rusiya üçün rüsvayedici məğlubiyyət qaçılmaz ola bilər.Milli.Az
