Rusiya bölgənin nəzarətindən çıxmasına necə yanaşacaq?
Mərkəzi Asiya ölkələrinin dövlət başçıları tarixi, mədəni, dini və milli əsasda birləşmək, öz fəaliyyətlərini əlaqələndirmək və vahid mövqedən çıxış etmək istiqamətində mühüm addım atıblar. Belə ki, avqustun 6-da Türkmənistanın kurort şəhəri olan Azavada Mərkəzi Asiya dövlət başçılarının sayca dördüncü sammiti keçirilib. Qazaxıstan, Özbəkistan, Türkmənistan, Tacikistan və Qırğızıstan dövlət rəhbərlərinin iştirak etdiyi sammitdə çox mühüm siyasi-iqtisadi əhəmiyyət kəsb edən bəyannamə qəbul edilib.
Xatırladaq ki, sammitin müntəzəm keçirilməsi təşəbbüsü ilə 2017-ci ildə Özbəkistan prezidenti Şövkət Mirzoyev çıxış edib. İlk sammit 2018-ci ilin martında NurSultanda, ikinci 2019-cu ilin noyabrında Daşkənddə, üçüncü 2020-ci ilin avqustunda Bişkekdə(əslində videoformatda və qeyri-rəsmi), dördüncü isə Avazada keçirilib. Rusiya mətbuatının böyük qıcıq və narazılıqla işıqlandırdığı sammit çox isti və mehriban atmosferdə keçib. Dövlət başçıları bərabərhüquqlu, qarşılıqlı hörmət və yaxşı qonşuluq siyasəti üzərində qurulan münasibətləri daha da dərinləşdirmək, regional problemlərin həllində birgə mövqe sərgiləmək, bütün dövlətlərin iqtisadi maraqlarına cavab verən layihələrin icrasında aktiv iştirak etmək barədə öz iradələrini ifadə ediblər. Bəyannamədə prezidentlər regionda atom silahından azad zonaya dair müqavilənin icrasında fəal əməkdaşlığa, analoji zonalarla əlaqələri genişləndirməyə hazır olduqlarını qeyd ediblər.
Mərkəzi Asiya dövlət başçıları Əfqanıstanda vəziyyətin tezliklə nizama düşməsini regionda təhlükəsizlik və stabilliyin möhkəmlənməsi üçün əsas faktorlardan biri hesab edirlər. Onlar əfqan cəmiyyətində vətəndaş sülhü və razılığın əldə olunması üçün öz dəstəklərini əsirgəməyəcəklər.
