T-14 – “Armata” İkinci dünya müharibsindən sonra istehsalına başlanan tankların üçüncü nəsili hesab olunur.
Hərbi mütəxəssislərin mülahizələrinə görə, tank istehsalında “Armata”nın analoqu yoxdur. Bu texnika yeni və tam olaraq, bütün parametrləri ilə Rusiya istehsalıdır.
Tankda indiyə kimi görünməmiş şəkildə konstruktor yenilikləri tətbiq olunub. Xüsusən də T-14-ün qülləsində ciddi yeniliklərdən istifadə olunub.
İlk dəfə olaraq, tankın ekipajı döyüş komplektlərindən kənarda – zirehli kapsula da yerləşdirilib.
Bu amil hətta tankın qülləsinə güclü mərmi zərbəsi dəydikdə belə şəxsi heyyəti ölümdən qoruyur. Bundan başqa tankda olan döyüş sursatları partladıqda da ekipaj toxunulmaz qalır.
Maşının üzərinə xüsusi örtüyün çəkilməsi, tankın radiolakasiya sistemləri ilə görüntüsünü məhdudlaşdırır.
“Armata”nın zirehi istənilən tankəleyhinə mərmiyə tab gətirmək gücündədir.
Tank aktiv və dinamik müdafiə sistemi ilə yaxşı təchiz olunub. T-14 məsafədən idarə olunan döyüş modulu – topla və avtomatik mərmidoldurma qurğusu ilə də təchiz edilib.
Maşının qülləsində və korpusunda təhlükəni görən və ona reaksiya verən optik-elektron sistemi qurulub.
T-14-ün özəlliklərindən biri də səkkizqat şassi ilə təchiz olunmasındadır. Buna qədər isə tanklar altıqatlı şassi ilə istehsal olunub. Bu platforma isə maşının keçmək imkanını, gücünü və sürətini artırır.
Sürücü-mexaniklər artıq “Armata”nın imkanlarını yoxlayıb və qiymətləndiriblər.
Tankın taktiki və texniki xarakteriskası hələ ki, məxfi saxlanılır.
Amma artıq bəllidir ki, tank modern radiolakasiya sistemi ilə təchiz olunub. Bu sistem eyni vaxtda 40 yerüstü və 25 hava hədəflərini izləmək imkanına malikdir.
Tank yivsiz 125 mm-lik topla təchiz olunub. Bu top mövcud olan istənilən mərmini, hətta idarəolunan raketi də ata bilir. Topdan atılan mərmi 8 km-dən artıq məsafədə hədəfi məhv edə bilir.
Tank tağımının komandiri Artur Penkovun sözlərinə görə, “Armata”nın imkanlarına bələd olduğundan onun tezliklə silahlanmaya alınmasını gözləyir.
T-14-ün qülləsi boşdur. Tank istehsalı sahəsində belə bir təcrübənin tətbiqinə yeni başlanılıb.
Ekipajın yeri isə bir neçə laydan ibarət zirehli kapsulanın içərisindədir. Maşının istehsalçılarının sözlərinə görə, tankın zirehini deşə biləcək mərmi kəşf olunmayıb.
Döyüş meydanını müşahidə etmək üçün 360 dərəcə görüntü yaradan kamera ilə təchiz olunan T-14 ən kəskin hava şəraitində və qaranlıqda hərəkət edə edə bilir.
“Uralvaqonzavod”un baş direktorunun xüsusi texnikalar üzrə müavini Vyaçeslav Xalitov deyir ki, tankda adekvat sistem də qurulub ki, bu da hücum zamanı düşmən mərmini məhv edə bilir.
Maşın 12 silindirli, X-şəkilli 1500 at gücü olan dizel mühərriklə təchiz olunub.
Mühərrik 12N360 markalıdır və “Transdizel” Çelyabinsk konstruktor bürosunun və Çelyabinsk Traktor zavodunun birgə məhsuludur.
48 ton çəkisi olan bu tankın 1500 at gücü olan mühərriklə maksimal sürəti saatda 90 kim-dir.
Nə “Leklerk”, nə “Abrams” nə də ki, “Leopard” çəkiləri aşağı olsa da bu sürəti yığa bilmir.
Tankın hərəkətverici sistemində də dönmə və yumşaqlığı təmin edən hibroaktiv qurğu quraşdırılıb.
T-14 informasiyanın idarə olunması sistemi (TİUS) ilə də təchiz olunub ki, bu da sürücü-mexanikin tankın bütün detallarını ekipaj üçün nəzərdə tutulan kapsulanı tərk etmədən yoxlamağa imkan verir.
Mütəxəssislərin sözlərinə görə, T-14-ə 152 mm-lik top da quraşdırmaq mümkün olacaq. Bu topdan açılan atəşlə 5100 metr məsafədə yerləşən 1 metr qalınlığında zirehi dəlmək mümkündür.
“Abrams”da isə belə bir hədəfi 2100 metrdən açılan atəşlə məhv etmək olar.
Tankın əsas özəlliyi ekipajın xüsusi zirehli kapsulada yerləşməsi, o cümlədən mühərrik və digər hərkətverici detalların bir-birindən izolyasiya olunmuş halda yerləşdirilməsidir.
Bu texnologiya tankı nəinki qoruyur, hətta aldığı zərbə vəziyyətində belə çalışa bilməsini təmin edir.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, T-14-ün ekipajı üçün ayırılan yeri tankın ən güclü zirehlənmiş yerindədir.
T-14-də V-şəkilli zirehli minaəleyhinə sistem və uzaqdan idarə olunan minaaxtaran qurğu quraşdırılıb. Bu sistem aşkar etdiyi minanı məhv edir.
T-14-ün qülləsi əsasən zirehli və anti-qəlpə qapağından ibarətdir. Qüllədəki cihazlar isə zireh qatını arasında yerləşir.
T-14-ə aktiv müdafiə sistemi olan “Afqanit” də quraşdırılıb. Bu sistem həm əl qumbaralarını, həm tank əleyhinə raket, həm də topdan atılan mərmiləri aşkar edə bilir. “Afqanit”in maskalanma elementləri dam örtüyü hissəsində yerləşib.
T-14-ün istehsalçılarının sözlərinə görə, tankın pulemyotu AFAR – radarı vasitəsilə tank əleyhinə raketii müəyyən məsafədə məhv etmək qabiliyyətinə də malikdir.
“Armata”nın zirehi üçün 44S-SV-Ş markalı yeni polad örtüyü də istehsal olunub. Bu yenilik də zirehin dayanıqlığına xidmət edir.
T-14-də yanacaq çəninin konstruksiyasında da dəyişiklik edilib.
ABŞ Müdafiə Nazirliyinin T-14-lə bağlı hesabatında tankın aktiv müdafiə sisteminin imkanları yüksək qiymətləndirilib. Bildirilib ki, “Afqanit” sistemi həqqətən də mərmilərin aşkarlanmasında unikal imkanlara malikdir.
Ukraynalı ekspertlər isə iddia edir ki, T-14 – “Armata” tankı Xarkov Tank Zavodu tərəfindən 477 saylı obyekt adlı layihə ilə hazırlanan “Molot” tankının sürətidir. Onların sözlərinə görə, Rusiya istehsalı olan “Armata” əslində daha əvvəl eskizləri hazır olan “Molot”dur. “Molot”un layihələndirilməsinə ötən əsrin 1980-ci illərində başlanılıb və hətta 80-ci illərin sonlarında yeni nümunəsi istehsal olunub. Sonradan isə bu maşının istehsalı ilə bağlı məsələ haqda informasiya verilməyib. Ukraynalı mütəxəssislər iddia edib ki, hətta “Molot” tankı ilə bağlı iordaniyalı hərbçilər də maraqlanıb və bu maşınla tanış olmaq üçün Xarkova da səfər ediblər.
Ekspertlər qeyd edir ki, bu gün “Armata”da mövcud olduğu bildirilən bütün texniki xarakteriskalar “Molot”un layihələndirilməsində təsdiq olunub.
Alp Xəbər
