Beynəlxalq hüquq müstəvisində Ermənistanın işğalçı dövlət olduğunu tam şəkildə sübuta yetirən, bu ölkə üzərində ciddi diplomatik qələbə qazanan Azərbaycanın sözügedən sahə üzrə fəaliyyətini daha da genişləndirməsi qarşı tərəfdə böyük narahatlığa, təşvişə yol açmaqdadır. Çünki Azərbaycanın uğurla həyata keçirdiyi hücumçu diplomatiya sayəsində Ermənistanın onsuz da yaxşı olmayan beynəlxalq imici daha bərbad vəziyyətə düşməkdə, onun işğalçı ölkə, terroru, soyqırımı tarix boyu siyasətinin əsas elementi olaraq istifadə etdiyindən dünya daha dolğun faktlar, sübutlar əsasında xəbərdar olur. Məsələyə diplomatiya, beynəlxalq hüquq kontekstindən yanaşıldıqda kifayət qədər aydın görünür ki, Ermənistan, sözün əsl mənasında, küncə sıxışdırılmış vəziyyətdədir və bu dövlətin Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə əlaqədar dünyanı aldatmağa xidmət edən yalançı manevrlərinə artıq yer qalmayıb.
Ermənistanın yürütdüyü işğalçılıq siyasəti Azərbaycanda ətraf mühitə, bioloji müxtəlifliyə və bütövlükdə regionda ekoloji vəziyyətə birbaşa ziyan vurur.
O deyib: “Torpaqlarımızın Ermənistan tərəfindən işğal edilməsi nəticəsində təbii ehtiyatlar vəhşicəsinə istismar olunur, meşələr məhv edilir, transsərhəd çaylar çirkləndirilir, regionun flora və faunasına bərpası mümkün olmayan ziyan vurulur.
İşğal edilmiş ərazilərdəki su hövzələri də potensial ekoloji fəlakət mənbəyidir. Aran rayonlarda yaşayan 400.000-dən çox insan daim təhlükədədir, çünki işğal edilmiş ərazidə yerləşən Sərsəng su anbarına texniki xidmət göstərilmir. Orada baş verə biləcək hər hansı təbii fəlakət bəndin uçmasına, bu isə öz növbəsində humanitar və ekoloji fəlakətə gətirib çıxara bilər.
Qış fəslində Sərsəng su anbarından alınan suyun həcmində rayonun mövsümi tələbatı nəzərə alınmır, nəticədə yaşayış məntəqələri, kənd təsərrüfatı təyinatlı torpaqlar və rabitə xətləri su altında qalır. İlin qızmar dövründə isə, əks vəziyyət yaranır – illik norma ilə müqayisədə xeyli az su ayrılır, nəticədə kəskin su qıtlığı əmələ gəlir, suvarma ilə bağlı problemlər yaranır.
Azərbaycan ərazilərinin Ermənistan tərəfindən işğal edilməsi faktı ölkəmizin beynəlxalq konvensiyalar çərçivəsində öz üzərinə götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirməsini çətinləşdirir. Azərbaycan Transsərhəd su axınlarının və beynəlxalq göllərin mühafizəsi və istifadəsi haqqında Helsinki Konvensiyasının tərəfidir.
Ümumiyyətlə tarixə nəzər salsaq Azərbaycan və Ermənistan arasındakı münasibətlər bütün zamanlar üçün qarışıq olub. Ermənistan öz işğalçı siyasətindən əl çəkmədiyi kimi Azərbaycanda öz azadlıq mübarizəsindən vaz keçməyib
Azərbaycan daima Ermənistan tərəfindən təzyiqlərə məruz qalıb. Öz işğalçı siyasətini dəstəkləmək üçün əlindən gələni edib, bütün yollara əl atıb. Xarici səfirliklərə təcavüzü isə onların acizliyinin əyani nümunəsidir. Dəfələrlə dünya ölkələri bu mənasız müdaxilələrin şahidi olub.
Ermənistan tərəfindən, həmçinin Azərbaycanın Livandakı və ABŞ-dakı səfirliklərinə qarşı təxribatlar törədilib. Azərbaycanın ABŞ-dakı səfirliyinin avtomobilinə odlu silahdan atəş açılmasının görüntüləri var. Biz ABŞ-ın, Fransanın və terrora məruz qala biləcək diplomatik missiyamızın olduğu digər ölkələrin hökumətlərini məsuliyyətli olmağa və beynəlxalq öhdəliklərini yerinə yetirməyə çağırırıq. Bu barədə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Astanada MDB Dövlət Başçıları Şurasının iclasındakı çıxışında bildirib.
“Bizdə heç bir şübhə yoxdur ki, terror və vandalizm aktları Ermənistan tərəfindən təşkil edilib. Mən nə üçün bunu deyirəm? Çünki 1990-cı illərdə erməni xüsusi xidmət orqanları tərəfindən 32 terror aktı – metroda, avtobuslarda, bərələrdə və qatarlarda partlayışlar törədilib. Bu terror aktları nəticəsində iki mindən çox dinc azərbaycanlı həlak olub”, – deyə dövlətimizin başçısı diqqətə çatdırıb.
Postmünaqişə vəziyyətinin digər aspektlərindən danışan Prezident İlham Əliyev deyib ki, indi Azərbaycan azad edilmiş ərazilərin bərpası ilə fəal məşğul olur: “On min kvadratkilometr ərazidə demək olar bir salamat bina qalmayıb, 67 məsciddən 65-i dağıdılıb. Müsəlmanların müqəddəs yerlərinin təhqir edilməsi, məscidlərdə donuz və inək saxlanılmasına dair görüntüləri internetdən də əldə etmək olar. Bütün bunlar Azərbaycan xalqına və bütün müsəlman dünyasına qarşı ifrat dərəcədə nifrətdən xəbər verir. Bunu ancaq belə başa düşmək olar”.
Bu hərəkətlərlə özünə bəraət qazandırmaq istəyən Ermənistan buna heç bir zaman nail ola bilməyib. Cənab prezident İlham Əliyevin düzgün informasiya müharibəsi sayəsində, tarixi və hüquqi qiymətləndirməsinə görə Ermənistan öz işğalçı siyasətinə nail ola bilmədi.
Qarayeva Nahidə
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti
