İlham Əliyev və Nikol Paşinyanın Brüsseldəki görüşündən oxucuların xəbəri var.
Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Şarl Mişellə birlikdə keçirilən, Azərbaycan prezidenti və Ermənistan baş naziri arasındakı bu görüş son illərdə ən uğurlu, ən məhsuldar görüş hesab olunur. Hələ ortada bir sənəd yoxdur, amma razılaşma var.
Yəni, dövlət başçıları razılaşıblar ki, XİN başçıları sülh sənədinin layihələrini hazırlayacaq, aprelin sonuna qədər də delimitasiya və demarkasiya işlərinə başlanılacaq.
Əslində, çox ümidverici hadisədir. Bundan sonra, kimsə öz sözündən çıxsa, beynəlxalq siyasi səhnədə “xarakiri” etməyə məhkumdur.
Paşinyan qədəm qoyduğu prosesdən geri çəkilərsə, gərək daha Ermənistandan kənara çıxmasın, heç bir dövlətin liderinə, heç bir xarici siyasətçiyə əl uzatmasın. Çünki, bu, onun qeyri-ciddiliyinin zirvəsi olacaq.
Haşıyə: Paşinyan gah Qazaxıstanda etirazları yatırmaq üçün qoşun göndərir, gah Brüsselə gedib Əliyevlə razılaşır. Lap yaxşı. Bu tərəfdən də Rusiya üçün SU-30 göndərir. O tərəfdən, Türkiyə ilə münasibətlər düzəlir. Yenə qəmgindir… Hətta bir oxucumuz da dünən Brüsseldəki şəklə baxaraq soruşdu ki, bu yetimin niyə üzü gülmür?
Hamını razı salır, özü nədən narazıdır?
Çünki öz oyunbazlığının onu nə cür vəziyyətə saldığını anlayır. Digər tərəfdən, düşünür ki, bir neçə il zaman qazanaraq, ölkəsini iqtisadi böhrandan çıxarar, sonra da yenə oyunbazlığına davam edər.
Avropa İttifaqı Ermənistana böyük həcmdə yardım ayırıb. Amma bu krediti verənlər də axmaq deyil – Ermənistandan bu pulu müharibəyə yox, iqtisadi inkişafa xərcləməyi tələb edirlər.
Hərçənd, Ermənistanın daxili siyasi mühiti, eyni zamanda Avropa və ABŞ-dakı erməni diasporunun Ermənistan hakimiyyətində güclü rıçaqlara sahib olması bu sülh prosesinin asanlıqla baş tutacağını göstərmir.
Lakin Ermənistan hakimiyyətinin hələlik əsas söz sahibi olan Nikol Paşinyan başa düşür ki, ölkəsinin uzun illər apardığı özünütəcrid siyasəti bir fayda verməyəcək.
Və o, “erməni məsələsini” Azərbaycanla, habelə Türkiyə ilə münasibətləri bərpa etdikdən sonra müzakirə etməyə hazırlaşır.
Yaxud da, bu yükü çiynindən ataraq, Rusiyanı cavabdeh çıxaracağına ümid edir.
Oxucularımız soruşa bilər ki, Ermənistan “oyundan çıxarsa”, Azərbaycan kiminlə danışacaq?
Xankəndidəki separatçı rejimin aqibəti necə olacaq?
Bəs ermənilər Rusiya pasportu alandan sonra necə olacaq?
Bəli, bu məqamlar çox insanı narahat edir.
Məsələ ondadır ki, Ermənistan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıdıqdan və iddialarından əl çəkdikdən sonra, de-yure müharibə vəziyyəti də aradan qalxır və bundan sonra Qarabağda ələ keçirilən hər bir quldur, silahlı şəxs cinayət məsuliyyəti daşıyır.
Yəni, bundan sonra Qarabağdakı separatçı rejimin rəhbərliyi və nümayəndələri hansı pasportu daşımasından asılı olmayaraq, terrorçu sayılacaqlar.
Azərbaycanda Rusiya pasportu daşıyan və yaxud rus əsilli vətəndaşlarımız az deyil. İvanovka kəndində hələ də kolxoz quruluşu qalıb. Azərbaycan hökuməti onların həyat tərzinə müdaxilə edirmi?
Düzdür, bunu erməni diasporuna və daşnak təfəkkürlü separatçılara başa salmaq bir xeyli zaman alacaq… Heç əziyyət çəkməyə, izah etməyə də ehtiyac yoxdur. Azərbaycanda təhlükəsiz yaşamaq istəyən qanunlara tabe olmalıdır.
Lakin Azərbaycandan “sülhməramlı” kontingentin tezliklə çıxması üçün əsas səbəblərdən biri də Azərbaycanın heç bir qonşusu ilə, xüsusən də Ermənistanla müharibə şəraitində olmaması sayılacaq.
Müharibə yoxdursa, sülhməramlıya nə ehtiyac var?
Düzdür, gəliş-gediş və mehriban qonşuluq siyasətinin elə də tez başlayacağı güman olunmur…
İstənilən halda, Ermənistan hökumətinin bundan sonra “əsirlərə azadlıq” deyə bağırmasının qarşısı da alınmış olacaq. Ermənistan hakimiyyəti bundan sonra ancaq əsgər anaları ilə üzbəüz qalır. Sərhədlərimiz daxilində bizə silah qaldıran istənilən şəxs terrorçu sayılacaq və biz bu terrorçuları zərərsizləşdirmək haqqını özümüzdə saxlayırıq.
Görək, zaman nə göstərəcək…
Rüfət Əhmədzadə
Alp.Az
