Bu gün Azərbaycanda və dünyada baş verən proseslər bütün sahələr üzrə ölkənin milli müdafiə sisteminin yaradılması məsələsini önə çıxarır. Bu ilin yanvar ayının 22-də yazdığım məqalədə Azərbaycanın “Dəmir Gümbəz” konsepsiyasının hazırlanmasını təklif etmişdim.
Ondan bir müddət sonra Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin sədri Zahid Orucla görüşdə bu təklifi bir daha səsləndirdim. Təklif onun da xüsusi diqqətini çəkdi və bu istiqamətdə təxminən bir saata yaxın müzakirə apardıq.
Qeyd edim ki, artıq 2023-cü ildən Azerbaycan da “Starlink” peyklerinin əhatə dairəsinə aid olacaq. Aşağı orbit səviyyəsində yerləşən bu peykler havadan internet təminatını həyata keçirmək üçün nəzərdə tutulub. Bu, Azərbaycana ciddi risklər vəd edir…
Şübhəsiz, biz qlobal proseslərdən yayına bilmərik, amma müdafiə olunmağı da bacarmalıyıq. Qarşısını almayacağıq, sadəcə bizim lazım olanları ölkəmizə buraxacağıq.
Biz, ölkənin görünən və görünməyən fəzaları üzərindən “Qalxan sistemi” qurmalıyıq. Bəs bu, bizə nə üçün lazımdır?
Bir anlıq bunu hava hücumundan müdafiə sistemi kimi düşünək. Ancaq bu məsələdə hərbi təyinatlı sistemdən söhbət getmir. Bura dil, din məsələləri, müasir texnologiyalar, siyasi cərəyanlar, müxtəlif fəaliyyət istiqamətli ictimai hərəkatlar, informasiya, internet resurslar və s.
Azərbaycan dövlətinin əsas hədəfi xalqın genefondunun qorunması məsələsi olmalıdır. Genefond dağılandan sonra ordu da, iqtisadiyyat da, möhkəm sərhədlər də heç bir işə yaramayacaq. Hazırda dünyanın bütün ölkələrində “qlobal axın” müşahidə olunur. Bu axın həm də internet üzərindən həyata keçirilir.
Ölkəyə daxil olan axın müsbət tendensiyalarla yanaşı, mənfi tendesiyaları da gətirir. Başımızın üstündə “qalxan” tutmağı bacarmalıyıq. Xarici ölkələrdən Azərbaycana daxil olan tendensiyaların hamısına qucaq aça bilmərik. Hər bir müsbət tendensiya özü ilə bərabər mənfi “dəyərlər” də gətirir. Böyük Britaniya, İsrail və ABŞ milli müdafiə sistemi quraraq özünü xarici təhdidlərdən mühafizə edir. Son zamanlarda Türkiyə də daha çox internet təhdidlərlə bağlı qalxan sistemi qurmaq üçün ciddi işlərə start verib.
Özlərinə “Dəmir Gümbəz” sistemi (onlar üçün şərti ad) quran ölkələr müsbət və mənfi tendensiyaların əsas ixracatçısına çevrilib. Digərləri də bu “dəyərləri” qəbul edən idxalçı ölkələrdir.
Nəzərə almaq lazımdır ki, qapalı mətbəxlərdə, laboratoriyalarda, xüsusi təşkilatlarda hazırlanan ssenarilər ölkəmizə işıq sürətilə daxil olur və bir müddət sonra bunun qarşısını almaq tamamilə mümkünsüz olacaq.
– Ölkədəki beyin mərkəzləri inzibati fəaliyyətdən qurtulmalıdır, onlar real vəziyyəti təhlil edib dəqiq proqnozlar verməyi bacarmalı və hadisələri təhlil edib dəqiq proqnozlar təqdim etməli idilər. Baş verə biləcək hadisələrlə bağlı nəinki gün, hətta saat fərqində belə səhv etməməlidirlər. Neçə ki bunu bacaran ölkələr var. Biz də bacarmalıyıq. İnzibati sorğular, “braşura”lar vaxt itkisindən başqa bir şey deyildir. Məsələn, düşünürəm ki, qazilərin Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinə olan hücumunun olacağı beyin mərkəzləri tərəfindən öncədən müəyyənləşdirilməli və hesabatlar müvafiq instansiyalara təqdim edilməli idi ki, sonradan belə bir mənzərə “partlayış” effekti verməsin. “Dəmir Gümbəz” Konsepsiyası həm də monolit kontrol mexanizmlərini özündə formalaşdıracaq. Qısası, qonşu ölkələrdən gələn təhdidlərin, neqativ halların, risklərin istiqamətləri, marşrutları, sosial-siyasi risklərin mənbələri dəqiq müəyyənləşdirilməlidir.
Biz, qalib ölkəyik, kənardan gələn hər bir “dəyəri” qəbul etməməliyik. Daha güclü olmalıyıq, hətta öz hazır ssenarilərimiz olmalıdır.
Bütün bunların həyata keçirilməsi üçün Azərbaycanda ciddi siyasi iradənin mənbəyi də var – Prezident İlham Əliyev! Böyük resurslarımız da mövcuddur.
(Ətraflı daha sonra…)
Müəllif: Samir Feyruzov
