Rusiya-Ukrayna müharibəsi artıq növbəti təqvim ilinə qədəm qoyur. Qarşıya qoyulan əsas sual müharibənin bu il uzunmüddətli davam edib etməyəcəyi ilə bağlıdır.
SSRİ dağıldıqdan sonra Qərblə ilk dəfə üz-üzə qalan Rusiya müharibənin bu il də davam etdirilməsini planlaşdırır. Müharibənin dağıntıları və itkiləri 1990-cı illərin Çeçenistan və 2009-cu il Gürcüstan müharibələrindən daha şiddətlidir. Putin Ukraynada davam edən müharibəni “xüsusi əməliyyat” kimi xarakterizə edir. Rusiya lideri Ukrayna müharibəsini Rusiya tarixindəki müharibələrlə, yəni Rusiya üçün ən mühümlərdən sayılan 1812-ci il müharibəsi, Birinci Dünya Müharibəsi və İkinci Dünya Müharibəsi ilə müqayisə edir.
Ölkəsinin həm hərbi, həm strateji baxımdan kritik dönəm yaşadığı prezident Vladimir Putin Rusiyanın yüksək səviyyəli hərbi liderləri ilə görüşündə hərbi potensialın yaxşılaşdırılması üçün yeni yol xəritəsi müəyyən edərək atılacaq addımları açıqlayıb. NATO-nun Ukrayna müharibəsində bütün imkanlarını səfərbər etdiyini xatırladan Putin, müharibədə qalib gəlmək əzmində olduqlarını bir daha vurğulayıb. Xüsusi hazırlığın bir səbəbi də Kremlin müharibə nəticələrindən aslı olaraq ayaqda qalıb, qalmayacağını ehtimal etməsidir. Yəni, müharibədə məğlubiyyət Putin hakimiyyətinin sonunu gətirə biləcəyi üçün Moskva hərbi strategiyasını “irəli” komandası üzərində formalaşdırıb. Hətta Rusiya Ukrayna məsələsini təkcə regional məsələ kimi deyil, beynəlxalq sistemdə varlıq mübarizəsinin bir hissəsi kimi gördüyü üçün müharibənin qısa zamanda dayandırılması ehtimalı çox zəifdir.
Rusiya prezidentinin ilin yekunlarına dair çıxışında müharibə ilə bağlı vurğuladığı məqamlar əhəmiyyətli idi və müharibənin 2023-cü ildə də əvvəlki templə davam edəcəyi ilə bağlı proqnozumuzu gücləndirməyə əsas verir. Hökumətin bütün səviyyələrində süni intellektin tətbiqinin genişləndirilməsinin və qismən səfərbərliyin yaratdığı problemlərin həllinin vacibliyini qeyd edən Putin hərbi səfərbərlik bölmələrinin rəqəmsallaşdırılmasına və idarələr arasında təkmilləşdirilmiş koordinasiya sistemlərinə keçidlə bağlı göstəriş verib. Çıxışdan Putinin 2023-cü ildə təqib edəcəyi hərbi strategiya ilə bağlı kommunikasiyadan süni intellektə, rəqəmsallaşmadan avtomatlaşdırma sistemlərinə qədər göstərişlər verildiyi aydın olur.
Putin çıxışında ölkəsinin Ukrayna müharibəsində maddi-texniki təchizatının zəif olması ilə bağlı yayılan məlumatlara da fikir bildirib. Qeyd edib ki, ilk tibbi yardım avadanlıqları, uniformalar, baş geyimləri, gülləkeçirməz jiletlər müasir və keyfiyyətli olması üçün büdcədə heç bir məhdudiyyət yoxdur. Ordunun istədiyi hər şeyi hökumətin verdiyini qeyd edən Rusiya lideri müharibədə qarşılaşdığı problemlərdən və ordunun çatışmazlıqlarından xəbərdar olduğunu da bildirib.
Rusiya liderinin çıxışında diqqət çəkən digər məsələ nüvə silahı və raketlər olub. Putin həmçinin Rusiya ordusu hissələrinin “qeyri-adi” modellərdən ibarət müasir raket arsenalı ilə təmin olunmasının yeni mərhələsindən danışıb. Ordunun qabaqcıl raket imkanları ilə təchiz olunduğunu qeyd edən Putin, yeni nəsil Sarmat raket sistemlərinin yaxın vaxtlarda istifadəyə veriləcəyini açıqlayıb. Prezidentin sözlərinə görə, dünyada bənzəri olmayan “Zirkon” raketləri gələn ay yerləşdiriləcək. Rusiyanın dağıdıcı nüvə silahı ilə bağlı açıqlamaları bir daha nüvə silahından istifadənin masada olduğu mesajı ilə strateji düşmən adlandırdığı Avropanı təhdid məqsədi daşıyır.
Züriyə Qarayeva
Aznews.az portalının siyasi şərhçisi
