Laçın hər zaman Qarabağın qapısı adlanıb. Birinci Qarabağ müharibəsində də Ermənistanın əsas məqsədi Laçını işğal etmək və bununla da Qarabağın təminat və təchizat problemini birdəfəlik həll etməkdi. Laçın sözün əsl mənasında xəyanətin qurbanı oldu. 1992-ci ilin mayında Laçın şəhəri xəyanət yolu ilə düşmən əlinə keçdi, şəhər yandırıldı. O dövrdə Ermənistanın Ordusunun güclü silahlanması və nizami bölmə, hərbi birləşmə şəklində döyüş aparmaları Laçının işğalı ilə nəticələndi. Ondan sonra Azərbaycan Qarabağın dağlıq hissəsində müəyyən istiqamətlər üzrə lokal üstünlük əldə etsə də, ciddi nəticə olmadı.
Bunu AZƏRTAC-a açıqlamasında Xəzər Müdafiə Tədqiqatları Mərkəzinin rəhbəri, hərbi şərhçi Ramil Məmmədli deyib.
Bildirib ki, lakin ötən müddət ərzində, xüsusilə də İlham Əliyevin ölkəyə rəhbərlik etdiyi dövrdə həyata keçirilən islahatlar və layihələr, yəni ölkənin iqtisadi baxımdan güclənməsi, həmçinin diplomatik sahədə aparılan danışıqlar, əldə edilən uğurlar Qarabağın və Laçının Azərbaycan ərazisi olmasını bütün dünyaya çatdırmağa imkan və şərait yaratdı. Artıq hər kəs bunu qəbul etməyə başladı.
İşğal dövründə bütün təzyiqlərə rəğmən Azərbaycan xalqı mətinliyini, mübarizliyini qorudu. Bu xüsusda 2016-cı ilin aprel və 2020-ci ilin iyul döyüşlərində, Vətən müharibəsində, 2022-ci ilin sentyabr döyüşlərində Vətənə sonsuz sədaqətlə bağlanan Azərbaycan övladları düşməni heyrətləndirən misilsiz qəhrəmanlıq nümunələri göstərdilər. Müzəffər Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə qəhrəman əsgər və zabitlərimizin fədakarlığı sayəsində torpaqlarımız işğaldan azad edildi.
“Nəhayət, Vətən müharibəsi dövründə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin həyata keçirdiyi uğurlu və sürətli əks-hücum əməliyyatları, Ali Baş Komandanın xarici təzyiqlərin və təhdidlərin qarşısında qətiyyətli mövqeyi Ordumuzun düşmən üzərində bütün istiqamətlərdə üstünlük əldə etməsi ilə nəticələndi. Ermənistan artıq məğlub duruma düşərək təslimçilik aktı ilə razılaşdı. Bundan sonra artıq həmin ərazilərin azad edilməsi prosesi başladı. Laçın kimi strateji şəhərin bir güllə atılmadan, şəhid vermədən Azərbaycana təhvil verilməsi dövlətimizin başçısının böyük xidməti və siyasi-diplomatik qələbəsidir. Çox təəssüf ki, həmin proseslərin davam etdiyi müddətdə düşmən ərazilərin minalanmasını həyata keçirdi. Hazırda bu məsələ ilə bağlı hələ də bir sıra problemlər yaşanır. Düşmənin Laçın rayonu ərazisinə 1400-dən çox minanı döşəməsi, bu minaların 2021-ci ildə basdırılması Ermənistanın dövlət səviyyəsində cinayətkar olmasını bir daha göstərir və buna beynəlxalq reaksiyanın olmaması isə təəccüb doğurur”, – deyə mərkəzin rəhbəri vurğulayıb.
R.Məmmədli qeyd edib ki, Prezident İlham Əliyevin sentyabrın 21-də Laçın şəhərinə səfəri zamanı orada Azərbaycan Bayrağını ucaltması həqiqətən tarixi hadisədir. Sentyabrın 12-14-də Ermənistanın törətdiyi məlum təxribatının rəşadətli Azərbaycan Ordusunun uğurlu əməliyyatı sayəsində qarşısının alınmasından sonra Ali Baş Komandanımızın bu səfəri düşmənə və onun havadarlarına ismarış idi. Xüsusilə dövlət sərhədinin müəyyənləşdirilməsi ilə bağlı Prezidentin Laçında səsləndirdiyi fikirlər artıq Ermənistanın hərbi, siyasi və ictimai təşkilatlarında ciddi müzakirə mövzusuna çevrilib. Belə ki, sərhəd boyu əldə olunan mövqelər istənilən erməni təxribatını qabaqcadan önləməyə imkan verir. Murov dağından Araz çayınadək Azərbaycan-Ermənistan sərhədində əlverişli mövqelər həm Ordumuza hərbi üstünlük verir, həm də böyük əraziyə vizual nəzarət imkanı yaradır. Prezident açıq şəkildə bildirdi ki, əgər təxribatlar davam edərsə, Azərbaycan Ordusu sərhədboyu bölgədə öz strateji mövqelərini daha da gücləndirəcək. Bu da Ermənistan üçün ciddi problem yaradacaq.
Diqqətə çatdırılıb ki, lakin Ermənistan yenə də revanşist fikirlərlə yaşayır, delimitasiya prosesinə başlamaqdan yayınır. Bu, Ermənistanın növbəti faciələrinin müqəddiməsidir. Odur ki, məğlub Ermənistan öz vəziyyətini düzgün qiymətləndirməli, qalib Azərbaycanın uzatdığı əli geri çevirməməli, Zəngəzur dəhlizinin icrasına mane olmamalıdır. Ermənistanla sərhədin delimitasiya prosesi həm XX əsr xəritələri, həm əvvəlki dövrün xəritələri üzrə aparılmalıdır. Sərhədlərin delimitasiyasının aparılmaması nəticədə Azərbaycana qarşı əsassız ittihamların da hüquqi əsasının olmadığını göstərir.
“Hesab edirəm ki, Laçının timsalında Şərqi Zəngəzur bölgəsində Prezidentin səsləndirdiyi fikirlər Azərbaycanın tam qələbəsinin bir nümayişi idi. Bundan sonra ümid edək ki, Ermənistan sülh müqaviləsinin imzalanması, sərhədin müəyyənləşdirilməsi üçün üzərinə düşən öhdəlikləri yerinə yetirəcək. 2022-ci ilin sentyabrında sərhəddə törədilən təxribata cavab Ermənistana nəhayət ki, dərs olacaq. O, bundan nəticə çıxaracaq, sülh prosesini dayandırmağın mümkün olmamasını qəbul edəcək. Əks təqdirdə, Azərbaycan Ordusu Ermənistanın bu kimi təxribatlarının qarşısını alanda hər dəfə onu cəzalandıracaq, ordularının qalan infrastrukturunu da sıradan çıxaracaq.
Ümumiyyətlə, dövlətimizin başçısının hərbi-siyasi kontekstdə səsləndirdiyi fikirlər, atdığı addımlar ölkəmizin bölgədə mövqeyini daha da möhkəmləndirir və regionda olduqca nüfuzlu gücə çevrilməsinə şərait yaradır”, – deyə hərbi şərhçi xatırladıb.
