Ekspertlərə görə, hər dəfə Bürüssel görüşündən sonra Moskva növbəti razılaşmanı pozmağa çalışır
Brüsseldə keçirilən Azərbaycan – Ermənistan rəhbərlərinin növbəti görüşündə Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə də bağlı tərəflər razılığa gəlib. Bu barədə Prezident İlham Əliyev Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanla telefon danışığı zamanı bildirib.
Dövlət başçısı Brüsseldə həmçinin həm dəmir yolu, həm də avtomobil yolunun çəkilməsi məsələləri ilə bağlı tərəflərin razılığa gəldiyini deyib.
Narahatlıq isə budur ki, hər dəfə Brüsselin, Avropa İttifaqının dəstəyi ilə əldə olunan irəliləyişlərə Rusiya, konkret halda isə Putin çox qısqanc yanaşır. Ötən dəfə də belə olmuşdu. Belə ki, aprel ayındakı Brüssel görüşündən sonra ölkəsinə dönən N. Paşinyan olduqca konstruktiv bir fəaliyyətə başlamış, sensasiya sayıla biləcək açıqlamalar vermiş, öz müxalifəti ilə açıq şəkildə dilləşərək, Azərbaycanla sülh müqaviləsinin alternativi olmadığını bəyan etmişdi. Lakin Moskvada Putinlə görüşdükdən sonra o, dəyişmiş, zamanı uzatmağa, anlaşmalardan yayınmağa başlamışdı.
Bəs bu dəfə də eyni proses təkrar olunacaqmı? Putin ciddi bir qısqanclıqla Paşinyanı durdurmağa cəhd edəcəkmi?
Mövzu ilə bağlı politoloq Elxan Şahinoğlu “Yeni Müsavat”a danışıb: “Kreml Avropa İttifaqının vasitəçiliyinə qısqanc yanaşır və bunu heç gizlətmirlər də. Bir müddət öncə də Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Mariya Zaxarova açıqlama verərək bildirmişdi ki, guya Avropa İttifaqı Azərbaycan və Ermənistan arasında vasitəçilik etməklə Rusiyanın təşəbbüslərini oğurlayır. Amma bu, məntiqsiz yanaşmadır. Əgər Rusiya sərhədlərin müəyyənləşməsi, Zəngəzur dəhlizinin açılması, sülh sazişini sözdə vurğulayırsa, eyni fikirləri Aİ-nin rəsmiləri də səsləndirir. Yəni burada ciddi fikir ayrılığı yoxdur. Bu başqa məsələdir ki, Aİ səmimi olaraq sülh, barış əməkdaşlıq istəyir, Rusiya isə sözdə bunu deyir, əməldə isə Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh sazişinin imzalanması yönündə heç bir addım atmır. Çünki münaqişənin varlığı Rusiyanın mərkəzlərinin marağına cavab verir. Ona görə də hər dəfə Bürüsseldə görüşdən sonra Moskva növbəti razılaşmanı pozmağa çalışır, ya Paşinyan, ya da Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan Moskvaya çağırılır, daha sonra Paşinyan ləngimə mövqeyinə keçir.
İndi də faktiki olaraq oxşar hadisə baş verir. Brüssel görüşündən bir gün keçməmiş Rusiyanın xarici işlər naziri həm Bakıya, həm də İrəvana zəng etdi, Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan və Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramovla telefonla danışdı. Şübhə etmirəm ki, yenə də Rusiya Aİ-nin bu fəallığına qısqanc yanaşaraq, prosesi pozmağa çalışır. Paşinyanı çağırıb, ona “qulaqburması” da verə bilərlər”.
Elxan Şahinoğlu qeyd edib ki, indi bütün iplər Paşinyanın əlindədir: “Paşinyan artıq qəti mövqeyini ortaya qoymalıdır. Azərbaycan tərəfi öz mövqeyini bildirib, qeyd edib ki, Ermənistanla danışıqları intensivləşdirməyə hazırdır. Gərək Ermənistan bu prosesi ləngitməsin. Ötən gün artıq sərhəd komissiyaları ilə bağlı heyətlər də açıqlanıb. Lakin bu azdır, danışıqlarda irəliləyişlər əldə etmək lazımdır. Əks halda, bölgədə gərginlik yenə də olduğu kimi qalacaq. Hər halda, Avropa İttifaqı bu prosesi sürətləndirməyə çalışır və bildiyiniz kimi, avqust ayında yenidən növbəti görüş gözlənilir”.
Politoloq Zaur Məmmədov isə qeyd etdi ki, Avropa İttifaqının bölgədə baş verənlərlə bağlı baxış bucağının formalaşması, bununla bağlı nəticələrin elan edilməsi bizim üçün vacib idi: “Ehtimal edirəm ki, görüşdə mətbuata açıqlanmayan siyasi-iqtisadi və digər məsələlərlə bağlı da qərarların qəbul edilməsi müzakirə edilib. Lakin bir tərəfdən, bəzi ekspertlərin fikrincə, Aİ-nın bu uğuruna qısqanclıqla yanaşan tərəflər olacaq. Əgər rəqabət varsa, bu, müəyyən məsələlərdə inkişafa gətirib çıxara bilər. Rusiya doğrudan da Brüsseldəki görüşə qısqanclıqla yanaşırsa və orada edilən nəticələrə mane olmaq istəyirsə, o zaman özü tez bir şəkildə Ermənistanı vadar edə bilər ki, üçtərəfli bəyanatın müddəaları və ondan sonra əldə olunmuş razılıqlar yerinə yetirilsin. Əgər doğrudan da Moskva bu gün Azərbaycanla Ermənistan arasındakı problemlərin həllinə iddialıdırsa, onda məsələnin həllinə çalışmalı və ortaya real iş qoymalıdır. Əks təqdirdə, bu gün Brüssel, daha sonra digər hər hansı platforma, mərkəz bu problemi həll edə bilər. Bir gördük ki, kommunikasiya və digər məsələlərlə bağlı Ermənistana təzyiq edilmədi. Əksinə, Ermənistanda revanşistlər ayağa qaldırıldı və hazırda da Paşinyana qarşı onlardan istifadə edilməkdədir. Rusiya tərəfi anlamalıdır ki, Ermənistanda hakimiyyət dəyişərsə, bu, sülhə ciddi şəkildə mənfi təsir edəcək və bölgədə yeni müharibə olacaq. Düşünürəm ki, Rusiya heç vaxt Cənubi Qafqazla bağlı bu səhvi etməməlidir”.“Yeni Müsavat”
